Hb lub HGB to skrót od słowa hemoglobina. Jest to białko zawarte w eryrtocytach, które transportuje tlen. Prawidłowe stężenie u osób dorosłych wynosi od 12 do 17 g/dl (u kobiet) i od 13 do 18 g/dl (u mężczyzn). Może też być wyrażone w milimolach/litr. U osób dorosłych w 98% składa się z hemoglobiny A (HbA), która wiąże glukozę. W wyniku tego połączenia powstaje hemoglobina  glikowana (glikowana HbA1). Jej stężenie proporcjonalnie wzrasta w stosunku do częstości epizodów hiperglikemii. Czyli im większe stężenie cukru we krwi, tym większe stężenie HbA1.

 Jest kilka glikowanych frakcji hemoglobiny A1, mianowicie: HbA1a, HbA1b i HbA1c. Spośród tych 3 frakcji tylko HbA1c jest stabilna i dobrze koreluje ze stężeniem cukru we krwi.  Dlatego jest używana jako kryterium wyrównania cukrzycy i jest ważny dla osób chorujących na cukrzycę.

 Prawidłowe stężenie HbA1c wynosi od 4% do 6% hemoglobiny całkowitej, czyli Hb. Naukowcy jednak nie są do końca zgodni co do tego, jak powinno być HbA1c osoby zdrowej. U osób chorych na cukrzycę dopuszcza się wynik HbA1c nieco wyższy niż u zdrowych. Powodem jest wyższe stężenie cukru we krwi pomimo systematycznej kontroli.

 Pacjenci z cukrzycą powinny dążyć do uzyskania wartości jak najbardziej zbliżonych do prawidłowych, czyli poniżej 6,5%. Należy podkreślić że, dla każdego, indywidualnie lekarz powinien ustalić wartość HbA1c do którego pacjent powinien dążyć. Dla większości chorych, z długą historią cukrzycy, wartość ta nie powinna przekraczać 7%. Poniższe normy HbA1c dotyczą diabetyków:

 

Rodzaj cukrzycy	%	mmol/mol
Kobiety przygotowujące się do ciąży i ciężarne	Równe lub mniejsze 6%	Równe lub mniejsze 42 mmol/mol
Cukrzyca typu 1	Równe lub mniejsze 6,5%	Równe lub mniejsze 48 mmol/mol
Krótkotrwała cukrzyca typ 2	Równe lub mniejsze 6,5%	Równe lub mniejsze 48 mmol/mol
Dzieci i młodzież	Równe lub mniejsze 6,5%	Równe lub mniejsze 48 mmol/mol
Osoby starsze po wylewie, zawale, liczne choroby	Równe lub mniejsze 8%	Równe lub mniejsze 64 mmol/mol
Pozostali chorzy na cukrzycę	Równe lub mniejsze 7%	Równe lub mniejsze 53 mmol/mol

 Źródło: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2015. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2015

 Można także określić HbA1c przy pomocy pomiarów glukometrem i skorzystanie z poniższych danych. Dokładność zależy od tego jak często badamy poziom glukozy. Jeśli badania są nieregularnie, lub 1 - 2 razy dziennie, to średni wynik z glukometru będzie zafałszowany.

Zasada jest prosta – im więcej wyników z glukometru tym dokładniejsze szacunkowe wyniki HbA1c.

HbA1c w %       HbA1c w mmol/mol        Śr stężenie glukozy          Śr stężenie glukozy

     5                            31                              97 (76 - 120)                        5,4 (4,2 - 6,7)

     6                           42                             126 (100 - 152)                      7,0 (5,5 – 8,0)

     7                           53                             154 (123 -185)                       8,6 (6,8 – 10,3)

     8                           64                             183 (147 - 217)                     10,2 (8,1 – 12,1)

     9                           75                              214 (170 - 249)                    11,8 (9,4 – 13,9)

   10                           86                              240 (193 - 282)                    13,4 (10,7 – 15,7)

   11                           97                              269 (217 - 314)                     14,9 (12,0 – 17,5)

  12                          108                              289 (240 - 347)                     16,5 (13,3 – 19,3)

Wartości w nawiasie pokazują zakres możliwego błędu glukometru.

Badanie HbA1c służy do określenia jak dobrze kontrolujemy naszą cukrzycę. Jest "swoistym" paskiem lakmusowym. Jeśli wynik z ostatnich 3 miesięcy jest powyżej zalecanych norm, oznacza że, poziomy glukozy we krwi były często przekroczone. To z kolei grodzi powstaniem groźnych powikłań cukrzycowych

Badania naukowe wykazują, iż obniżenie HbA1c o 1% lub o 11 mmol/mol redukuje ryzyko uszkodzenia małych naczyń krwionośnych o 25%. Uszkodzenia małych naczyń powodują takie powikłania jak:

1. stopa cukrzycowa

2. cukrzycowa choroba oczu (retinopatia)

3. cukrzycowa choroba nerek (nefropatia)

 Ponadto, w przypadku osób cierpiących na cukrzycę typu 2, obniżenie HbA1c o 1% redukuje ryzyko:

1. amputacji o 43%

2. niewydolność serca o 16%

3. katarakty o 19%

  Badanie HbA1c wykonuje się na podstawie badania krwi żylnej. Mimo, że do badania HbA1c nie trzeba być na czczo.

 To, jak często powinno wykonywać się oznaczenie (badanie) HbA1c, zależy od tego, jak dobrze udaje się kontrolować poziom cukru we krwi. Najczęściej jest to raz na 3 miesiące nie żadziej niż raz w roku.

Wpływ na częstość badania HbA1c ma:

- wyrównanie glikemii

- osiągnięte cele leczenia

- wyrównanie cukrzycy

- zmiana metody leczenia np przejście z pena na pompę insulinową

 

 

 

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"