Hb lub HGB to skrót od słowa hemoglobina. Jest to białko zawarte w eryrtocytach, które transportuje tlen. Prawidłowe stężenie u osób dorosłych wynosi od 12 do 17 g/dl (u kobiet) i od 13 do 18 g/dl (u mężczyzn). Może też być wyrażone w milimolach/litr. U osób dorosłych w 98% składa się z hemoglobiny A (HbA), która wiąże glukozę. W wyniku tego połączenia powstaje hemoglobina  glikowana (glikowana HbA1). Jej stężenie proporcjonalnie wzrasta w stosunku do częstości epizodów hiperglikemii. Czyli im większe stężenie cukru we krwi, tym większe stężenie HbA1.

 Jest kilka glikowanych frakcji hemoglobiny A1, mianowicie: HbA1a, HbA1b i HbA1c. Spośród tych 3 frakcji tylko HbA1c jest stabilna i dobrze koreluje ze stężeniem cukru we krwi.  Dlatego jest używana jako kryterium wyrównania cukrzycy i jest ważny dla osób chorujących na cukrzycę.

 Prawidłowe stężenie HbA1c wynosi od 4% do 6% hemoglobiny całkowitej, czyli Hb. Naukowcy jednak nie są do końca zgodni co do tego, jak powinno być HbA1c osoby zdrowej. U osób chorych na cukrzycę dopuszcza się wynik HbA1c nieco wyższy niż u zdrowych. Powodem jest wyższe stężenie cukru we krwi pomimo systematycznej kontroli.

 Pacjenci z cukrzycą powinny dążyć do uzyskania wartości jak najbardziej zbliżonych do prawidłowych, czyli poniżej 6,5%. Należy podkreślić że, dla każdego, indywidualnie lekarz powinien ustalić wartość HbA1c do którego pacjent powinien dążyć. Dla większości chorych, z długą historią cukrzycy, wartość ta nie powinna przekraczać 7%. Poniższe normy HbA1c dotyczą diabetyków:

 Źródło: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2015. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2015

 Można także określić HbA1c przy pomocy pomiarów glukometrem i skorzystanie z poniższych danych. Dokładność zależy od tego jak często badamy poziom glukozy. Jeśli badania są nieregularnie, lub 1 - 2 razy dziennie, to średni wynik z glukometru będzie zafałszowany.

Zasada jest prosta – im więcej wyników z glukometru tym dokładniejsze szacunkowe wyniki HbA1c.

HbA1c w %       HbA1c w mmol/mol        Śr stężenie glukozy          Śr stężenie glukozy

     5                            31                              97 (76 - 120)                        5,4 (4,2 - 6,7)

     6                           42                             126 (100 - 152)                      7,0 (5,5 – 8,0)

     7                           53                             154 (123 -185)                       8,6 (6,8 – 10,3)

     8                           64                             183 (147 - 217)                     10,2 (8,1 – 12,1)

     9                           75                              214 (170 - 249)                    11,8 (9,4 – 13,9)

   10                           86                              240 (193 - 282)                    13,4 (10,7 – 15,7)

   11                           97                              269 (217 - 314)                     14,9 (12,0 – 17,5)

  12                          108                              289 (240 - 347)                     16,5 (13,3 – 19,3)

Wartości w nawiasie pokazują zakres możliwego błędu glukometru.

Badanie HbA1c służy do określenia jak dobrze kontrolujemy naszą cukrzycę. Jest "swoistym" paskiem lakmusowym. Jeśli wynik z ostatnich 3 miesięcy jest powyżej zalecanych norm, oznacza że, poziomy glukozy we krwi były często przekroczone. To z kolei grodzi powstaniem groźnych powikłań cukrzycowych

Badania naukowe wykazują, iż obniżenie HbA1c o 1% lub o 11 mmol/mol redukuje ryzyko uszkodzenia małych naczyń krwionośnych o 25%. Uszkodzenia małych naczyń powodują takie powikłania jak:

1. stopa cukrzycowa

2. cukrzycowa choroba oczu (retinopatia)

3. cukrzycowa choroba nerek (nefropatia)

 Ponadto, w przypadku osób cierpiących na cukrzycę typu 2, obniżenie HbA1c o 1% redukuje ryzyko:

1. amputacji o 43%

2. niewydolność serca o 16%

3. katarakty o 19%

  Badanie HbA1c wykonuje się na podstawie badania krwi żylnej. Mimo, że do badania HbA1c nie trzeba być na czczo.

 To, jak często powinno wykonywać się oznaczenie (badanie) HbA1c, zależy od tego, jak dobrze udaje się kontrolować poziom cukru we krwi. Najczęściej jest to raz na 3 miesiące nie żadziej niż raz w roku.

Wpływ na częstość badania HbA1c ma:

- wyrównanie glikemii

- osiągnięte cele leczenia

- wyrównanie cukrzycy

- zmiana metody leczenia np przejście z pena na pompę insulinową

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Glycemia, or blood glucose value, is expressed in different units - in mmol / L or mg / dL.

The conversion factor: 1 mmol / l = 18 mg / dl is used to convert the blood glucose values from one unit to another.

Share

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

Cukrzyca –  choroba układu metabolicznego. Charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi (hiperglikemia). Przyczyną powstawania choroby jest zmniejszenie lub całkowity brak hormonu insuliny produkowanej i wydzielanej przez komórki beta trzustki. Przewlekły stan hiperglikemii dla organizmu. jest bardzo niebezpieczny. Wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem lub niewydolnością narządów wewnętrznych. Szczególnie narażone na uszkodzenia są:

- oczy (cukrzycowa choroba oczu)

- nerki (cukrzycowa choroba nerek)

- nerwy (np nerw kulszowy)

- serce

- naczynia krwionośne (stopa cukrzycowa)

 Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić: cukrzycę typu 1, typu 2, cukrzycę ciężarnych i inne, rzadziej występujące typy (LADA, MODY)

Badania w kierunku cukrzycy należy przeprowadzać raz w ciągu 3 lat u każdej osoby powyżej 45 roku życia. Ponieważ u ponad połowy chorych nie występują objawy hiperglikemii (podwyższonego poziomu cukru).

 U osób z grup ryzyka zachorowania na cukrzycę obowiązkowe jest przeprowadzanie badań przesiewowych. Niezależnie od wieku badanie powinno wykonywać się raz w roku u osób :

- z nadwagą lub otyłością z BMI co najmniej 25 kg/m2

- z obwodem w talii > 94 cm (mężczyźni), > 80 cm (kobiety)

- z cukrzycą typ 1 lub cukrzycą typu 2 w najbliższej rodzinie

- z całkowitym brakiem lub mało aktywnych fizycznie

- z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę

- jeśli w poprzednim badaniu wykazało stan przedcukrzycowy

- u kobiet które miały cukrzycą ciążową

- u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała powyżej 4 kg

- z nadciśnieniem tętniczym (≥ 140/90 mm Hg)

- z dyslipidemią

- u kobiet z zespołem policystycznych jajników

- z chorobą układu sercowo - naczyniowego

 Do osób z podwyższonej grupy ryzyka zalicza się osoby u których wystąpiła glikemia przygodna w okolicach 200 mg/dl (11.1 mmol/l). Jeśli wynik badania wynosi co najmniej 200 mg/dl (11,1 mmol/l) należy oznaczyć wówczas poziom  glukozy w osoczu krwi żylnej. Gdy wynik powtórzy się wraz z objawami  hiperglikemii – rozpoznawana jest cukrzyca.

 Jeśli stwierdzono brak objawów hiperglikemicznych lub współistnienie objawów wraz z poziomem cukru ale poniżej 200 mg/dl (11,1 mmol/l) to oznacza się poziom glukozy dwukrotnie w różnych dniach (na czczo). Jeśli glikemia w każdym teście wyniesie co najmniej 126 mg/dl(7,0 mmol/l) — rozpoznajemy cukrzycę.

 OGTT (oral glucose tolerance test) – doustny test tolerancji glukozy. Wykonuje się jeśli, stwierdzono po pojedynczym lub dwukrotnym pomiarze glikemii na czczo poziom100 –125 mg/dl (5,6 – 6,9 mmol/l), lub poniżej 100 mg/dl (5,6 mmol/l) wraz z podejrzeniemtzw nieprawidłowej tolerancji glukozy.

żródło: glukoza.pl na podstawie zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Cukrzyca typu 1 - cukrzyca insulinozależna, cukrzyca młodzieńcza, diabetes mellitus type 1, insulin dependent diabetes mellitus - IDDM. 

 Jest jedną z kilku typów cukrzycy. Zgodnie z najnowszymi badaniami, powstaje o podłożu genetycznym i należy do grupy chorób autoimunologicznych (autoagresja). W efekcie stanu zapalnego, uaktywnia się układ odpornościowy który, niszczy komórki β wysp trzustkowych produkujące insulinę. W następstwie tego procesu, który może trwać kilkanaście miesięcy, dochodzi do powolnego całkowitego zaniku jej wydzielania. Kiedy zostaje ok 20% aktywnych komórek produkujących insulinę, uaktywniają się pełne objawy cykrzycy typu 1.

 Cukrzyca typu 1, powinna być leczona wyłącznie za pomocą insuliny. W innym przypadku kończy sie śmiercią ponieważ, inne leki obniżające poziom glukozy we krwi, nie mają możliwości transportowania glukozy do komórek. Prawidłowo leczona wraz z odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną nie wpływa na długość życia. Duże nadzieje wiąże się w przyszłości zastosowanie transplantacji trzustki, lub wysp trzustkowych wraz z zastosowaniem tzw "zamkniętej pętli". Jest to w pełni automatyczny system. Bez udziału pacjenta następuje regulacja poziomu glukozy we krwi oraz dobór odpowiedniej ilości insuliny w zalezności od zapotrzebowania. Obecnie stosowane indywidualne pompy insulinowe z systemem CGM nie są w systemie zamkniętym, ponieważ decyzja o ilości podawanej insuliny na podstawie pomiarów należy do chorego.

  Cukrzyca typu 1 stanowi około 10% wszystkich przypadków zachorowań na cukrzycę. Z czego 85% - 90% przypadków dotyczy osób młodych (dzieci, młodzież) przed 30 rokiem życia. Jednak coraz częściej (ok 10% – 15%) występuje powyżej 30 roku życia. Statystycznie początek choroby i jej diagnoza następuje między 12 - 15 rokiem życia. Ale to nie zasada.

Na podstawie badań naukowych genezę cukrzycy typu 1 można podzielić na trzy okresy:

- autoimmunizacja - układ odpornościowy wytwarza autoprzeciwciała, w reakcji na toczący się prawdopodobnie, źle rozpoznany stan zapalny

- autoagresja - atak i niszczenie komórek β wysp trzustkowych przez przeciwciała

- pełnoobjawowa, kliniczna postać cukrzycy typu 1

   Komórki beta (β) które wystepują w wyspach trzustkowych (wyspach Langerhansa) jako jedyne w organizmie produkują insulinę. Kiedy przeciwciała w procesie autoimmunologicznym doprowadzą do ich zniszczenia nastepuje niedobór hormonu anabolicznego - insuliny. Jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek. Gdy nastapi deficyt insuliny, do komórek organizmu nie dociera glukoza potrzebna do ich odżywiania i produkowania energi. Paradoksalnie dochodzi do sytuacji "głodu" komórek przy dużej ilości glukozy w krwioobiegu. To długotrwłe wysokie stężenie glukozy nazywa się hiperglikemią. Nie ustępuje ponieważ, brak insuliny wstrzymuje transport glukozy do komórek.W reakcji na hiperglikemię i informacjię o braku glukozy w komórkach, organizm próbuje się ratować. Uaktywnia rezerwy glukozy znajdujące się w wątrobie. Uwalniając dodatkowe ilości glukozy do krwi powoduje dalszy wzrost jej poziomu. Dlatego przy diagnozie cukrzycy wartości stężenia sięgają często powyżej 500 mg/dl.

 Z braku energii powstającej z glukozy (niedobór insuliny), komórki przestawiają się na alternatywne źródła energii. Zaczynają intensywnie przekształcać aminokwasy oraz rozkładać białka i tłuszcze. W wyniku procesu rozpadu tłuszczów tworzą się ciała ketonowe doprowadzając do zakwaszenia krwi (kwasica ketonowa, acydoza, ketoza). Nastepują poważne zaburzenia metaboliczne takie jak: kwasica ketonowa a następnie śpiączka ketonowa.

Objawy cukrzycy typu 1 ujawniają się nagle i są bardzo charakterystyczne:

• glukoza (glukozuria) i ciała ketonowe w moczu

• senność i zmęczenie

• zaburzenie widzenia

• pragnienie (polidypsja)

• częste oddawanie moczu (częstomocz)

• szybka i duża utrata wagi

• częste nudności i wymioty

• zapach acetonu w ustach i oddechu

  Na dzień dzisiejszy choroba jest nieuleczalna. Leczenie odbywa się poprzez podawanie insuliny w celu zapobieżenia powikłaniom, podawaną do organizmu z zewnątrz. Insulinę podaje się podskórnie, za pomocą strzykawek, penów insulinowych lub indywidualnej pompy insulinowej. Chodzi o to aby naśladować wydzielanie naturalnej insuliny przez trzustkę. Przy penach podaje się analogi insuliny ludzkiej długodziałającej lub o przyspieszonym działaniu. Przy pompie insulinowej natomiast, stosuje się jedynie insulinę krótkodziałającą. Preparaty insulinowe wytwarza się w organizmach modyfikowanych genetycznie – drożdżach i bakteriach.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

  FreeStyle Libre to innowacyjny system do pomiaru glukozy, który umożliwia bezbolesny odczyt poziomu cukru w 1 sekundę, tak często jak chcesz, dyskretnie i bez konieczności nakłuwania palców. Z FreeStyle Libre mogą korzystać dorośli i dzieci od 4 roku życia. System składa się z dwóch elementów – czytnika i sensora. Sensor aplikuje się na tylnej stronie ramienia, a czytnik służy do odczytu pomiarów glikemii. Wystarczy zbliżyć go do sensora, nawet przez ubranie i... gotowe.

Sensor

• działa 14 dni– automatycznie mierzy i zapisuje odczyty stężenia glukozy w dzień i w nocy

• wodoodporny– może być noszony podczas kąpieli w wannie i pod prysznicem, podczas pływania i ćwiczeń

• dyskretny– można go wygodnie nosić pod ubraniem, wielkością przypomina monetę pięciozłotową

• nie wymaga kalibracjipoprzez nakłucie opuszki palca

Czytnik

• po zeskanowaniu sensorapokazuje aktualny odczyt stężenia glukozy, wyniki z ośmiu godzin i strzałkę trendu wskazującą kierunek zmian stężenia glukozy

• kompaktowy, lekki, poręczny

• kolorowy ekran dotykowy z podświetleniem– pozwala odczytywać wyniki w ciemności

• skanuje nawet przez ubranie

• zapisuje dane o glikemii z ostatnich 90 dni

źródło: www.freestylelibre.pl

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

 Odczyt następuje dzięki wtopionym elektrodom lub odczynnikom chemicznym w paski testowe. Prawidłowe stężenie cukru we krwi (określane na czczo) powinno wynosić ok 70 mg/dl, a w ciągu dnia max do 126 mg/dl (miligramów na decylitr) lub 3,9 - 6,6 mmol/l (milimoli na litr) do 2 godz od posiłku.

 Procedura pomiaru jest maksymalnie uproszczona i powinna być bez problemów wykonywana przez pacjentów lub rodziny chorych na cukrzycę. Umożliwia to domowe monitorowanie leczenia cukrzycy. Do prawidłowego kontrolowania cukrzycy należy robić pomiary 7 - 10 razy na dobę. Coraz częściej słychać o nowinkach technicznych, które mierzą cukier bez zbędnego i czasami bolesnego nakłucia. Jednak są to eksperymenty, które i tak należy kontrolować lub korygować za pomocą klasycznych glukometrów.

 Ceny glukometrów ostatnio dość spadły, a to za przyczyną że, wielu producentów zdecydowało się na darmowe wydawanie urządzeń poprzez apteki. 

W Polsce większość pasków jest refundowanych. Ceny zależą od typu cukrzycy oraz ceny wyjściowej producenta.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Glukoza - związek chemiczny należący do cukrów prostych, który jest paliwem energetycznym dla całego organizmu. W trakcie przemiany materii wszystkie węglowodany złożone przekształcają się w glukozę oraz inne cukry proste (fruktoza, sacharoza). Są to węglowodany zawierające jedną lub dwie cząsteczki cukru. Znajdują się nie tylko w słodyczach, ale również w owocach i warzywach. Następnie wchłaniane są w jelicie cienkim i rozprowadzane z krwią do wszystkich komórek organizmu. Odpowiada za prawidłową przemianę tłuszczy, białek oraz przyspiesza gojenie się ran. Po przekształcaniu się w rybozę wchodzi w skład kodu DNA, a po przemianie w galaktozę  - jest składową laktozy.

Glukoza niezbędna jest do:

- odżywinia komórek organizmu

- pracy mięśni szkieletowych

- prawidłowego funkcjonowania mózgu (min 130 g glukozy na dobę)

- prawidłowego rozwoju płodu

 Większość komórek organizmu potrzebuje glukozy do produkcji energii, do przeprowadzania szeregu reakcji chemicznych niezbędnych do ich funkcjonowania. Dla komórek nerwowych, a także erytrocytów (komórek krwi transportujących tlen) glukoza stanowi jedyne źródło energii. Komórki te mogą funkcjonować tylko jeśli glukoza znajduje się powyżej określonego poziomu. Dlatego często w przypadku spadku poziomu glukozy odczuwamy uczucie słabości (hipoglikemia) - to nasz mózg informuje nas o tym, że ilość dostarczanej glukozy jest niewystarczająca.

 Zużycie cukru przez organizm zależy od insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Insulina działa jak klucz który otwiera drzwi do komórkiorganizmu. Decyduje o tym, czy glukoza z krwi przedostaje się do wnętrza komórek, czy zostanie odłożona jako zapas w postaci glikogenu lub/i trójglicerydów. Funkcjonowanie organizmu bez glukozy, czy też insuliny byłoby niemożliwe, dlatego tak istotne jest utrzymanie poziomów tych związków chemicznych w określonych prawidłowych normach.

Poziom glukozy poposiłkowej, u osoby zdrowej, nieznacznie wzrasta powyżej normy w wyniku spożycia węglowodanów. Równolegle - w celu obniżenia poziomu tego cukru następuje wzrost wydzielania insuliny przez trzustkę. Ilość wydzielanej insuliny zależy od wielkości oraz składu posiłku, jaki właśnie zjedliśmy.

Hipoglikemia u osoby zdrowej - jeśli poziom glukozy zbytnio się obniży, wydzielany jest glukagon (rezerwa energetyczna). Hormon produkowany przez trzustkę i odkładany w wątrobie. W sytuacji zagrożenia wątrobapowtórnie przekształca glikogen w glukozę co pozwola na przywrócenie prawidłowego poziomu cukru we krwi.

Hiperglikemia u osoby zdrowej - jeśli poziom cukru we krwi wzrasta, następuje zwiększona produkcja insuliny oraz wydalanie nadwyżki glukozy z moczem co doprowadza do uregulowania poziomu cukru we krwi

Jeżeli powyższe mechanizmy kontrolne działają poprawnie, poziom glikemii we krwi jest unormowany. Utrzymuje się w miarę na stałym poziomie. Jeśli jednak równowaga ta zostaje zakłócona, może dojść do ciężkich powikłań w tym objawem cukrzycy lub insulinooporności. Ciężka, występująca nagle hiperglikemia czy hipoglikemia może być groźna - powodować niewydolność wszystkich organów, uszkodzenie mózgu, śpiączkę, a nawet prowadzić do śmierci. Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki poziom cukru we krwi prowadzi do postępującego zniszczenia organów, przede wszystkim nerek, oczu, serca oraz naczyń krwionośnych i nerwów. Przewlekła hipoglikemia może natomiast powodować uszkodzenia mózgu oraz nerwów obwodowych. U niektórych kobiet, hiperglikemia może pojawić się w ciąży jako tzw. cukrzyca ciężarnych. Nie leczona, zwiększy ryzyko urodzenia dziecka o dużej wadze (tzw. makrosomia).

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Nazewnictwo stanów hiperglikemicznych (hiperglikemii) według Światowej Organizacji Zdrowia(WHO,World Health Organization)

- nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG,impaired fasting glucose): 100 –  125 mg/dl (5,6 – 6,9 mmol/l)

- nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT,impaired glucose tolerance): w 120 minucie OGTT glikemia 140 – 199 mg/dl (7,8 – 11 mmol/l)

- stan przedcukrzycowy — IFG i/lub IGT

- cukrzyca - jedno z następujących kryteriów:

a) objawy hiperglikemii i glikemia przygodna ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l)

b) 2 - krotnie glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l)

c) glikemia w 120 minucie OGTT ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l)

źródło : www.dk.viamedica.pl   Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Objawy hipoglikemii mogą też wystąpić przy wyższych wartościach glikemii (> 100 mg/dl), wówczas gdy dochodzi do ich szybkiego obniżenia. Tak zwana nieświadomość hipoglikemii, określana jako nieodczuwanie patologicznie niskich (< 70 mg/dl, tj. < 3,9 mmol/l) wartości glikemii, jest istotnym powikłaniem częstego występowania epizodów hipoglikemii. Nieświadomość hipoglikemii może być także spowodowana neuropatią autonomiczną. Glikemia 55–70 mg/dl wymaga przeciwdziałania dalszemu jej spadkowi, niezależnie od wystąpienia objawów czy też ich braku. Stanowi to uzasadnienie dla wyznaczenia wartości granicznej dla zagrażającej hipoglikemii na poziomie 70 mg/dl. 

Ryzyko wystąpienia hipoglikemii wzrasta w następujących sytuacjach:

- stosowanie insuliny w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwhiperglikemicznymi;

- stosowanie pochodnych sulfonylomocznika w monoterapaii bądź w skojarzeniu z innymi lekami przeciwhiperglikemicznymi

-niewłaściwe dawkowanie wymienionych leków w sytuacji wzmożonego wysiłku fizycznego, zmniejszonego dowozu kalorii lub spożywania alkoholu;

-dążenie do szybkiej normalizacji wartości HbA1c. 

 Objawy hipoglikemii: pocenie się, uczucie słabości, kołatanie serca, niepokój, zaburzenia widzenia, drżenie rąk, bóle głowy, silne uczucie głodu, nudności i wymioty, niepokój, zlewne poty, tachykardia, drżenie i wzrost napięcia mięśniowego, rozszerzenie źrenic, zaburzenia koncentracji, zaburzenia koordynacji ruchowej, wystąpienie prymitywnych automatyzmów, drgawki, objawy ogniskowe, senność, śpiączka, podwójne widzenie, zaburzenia oddechu, zaburzenia krążenia.

Postępowanie doraźne:

• U chorego przytomnego:

  1. — w zależności od stopnia hipoglikemii — doustnie podać 10–20 g glukozy (tabletki zawierające glukozę, żele) lub napoju słodzonego;

  2. — 10–20 g glukozy powoduje wzrost glikemii po około 10–20 minutach. Aby uniknąć wystąpienia ponownego incydentu hipoglikemii, należy spożyć węglowodany złożone, a pomiar glikemii powtórzyć po 60 minutach;

  3. — monitorować glikemię;

  4. — rozważyć podanie glukagonu podskórnie lub domięśniowo, przeszkolić osoby bliskie pacjentowi w zakresie podawania glukagonu.

     U chorego nieprzytomnego lub u osoby mającej zaburzenia świadomości i niemogącej połykać:

  5. — podać dożylnie 20-procentowy roztwór glukozy (0,2 g glukozy/kg mc.), a następnie wlew 10-procentowego roztworu glukozy;

  6. — w sytuacji trudności z dostępem do żył — podać domięśniowo lub podskórnie 1 mg glukagonu (0,5 mg u dzieci < 6. rż.);

  7. — po odzyskaniu przytomności — podać doustnie węglowodany, do chwili całkowitego ustąpienia ryzyka nawrotu incydentu hipoglikemii; — u chorych na cukrzycę typu 2 leczonych insuliną i pochodnymi sulfonylomocznika mogą wystąpić przedłużające się epizody hipoglikemii, które czasami wymagają długotrwałego wlewu roztworu glukozy;

  8. — w przypadku wystąpienia incydentu ciężkiej hipoglikemii należy rozważyć hospitalizację chorego, ze względu na stan zagrożenia życia związany z możliwością rozwoju nieodwracalnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. 3.U chorych leczonych metodą intensywnej insulinoterapii, z zastosowaniem analogów insuliny lub podczas leczenia za pomocą osobistej pompy insulinowej, taktyka postępowania w hipoglikemii zwykle obejmuje tylko podanie 15 g glukozy doustnie i kontrolę glikemii po 15 minutach. Jeśli nadal utrzymuje się niska wartość glikemii, to należy powtórzyć podanie glukozy i skontrolować stężenie glukozy po kolejnych 15 minutach (reguła 15/15). 4. W przypadku pacjentów leczonych insulinami o przedłu- żonym działaniu (ludzkimi i analogami) należy uwzględniić możliwość opóźnionego nawrotu hipoglikemii po pierwotnym wyprowadzeniu chorego z tego stanu.

   Na podstawie:Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2016   www.dk.viamedica.pl 

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Insulinooporność to nie tylko problem diabetyków. Występują sytuacje w których powstanie insulinooporności nie ma nic wspólnego z cukrzycą. Badania wykazały że, układ immunologiczny wraz z układem neurohormonalnym znacząco wpływa na występowanie insulinooporności w ciężkich chorobach, po zabiegach i powikłaniach chirurgicznych oraz w stresie. Najczęstsze sytuacje powodujące wzrost insulinooporności to zakażenie, uraz oraz silny stres np emocjonalny.

 Przyczyny insulinooporności. W odpowiedzi organizmu na stres związany z chorobą lub urazem wzrasta poziom glukozy w krwi. Stwierdzono że, poziom insulinooporności jest wprost proporcjonalny do rozległości urazu. Proces jest na tyle poważny ponieważ nie niweluje go zwiększone stężenie tzw insuliny endogennej. U osób z cukrzycą typ 1 jest jeszcze gorzej bo nie występuje u nich insulina endogenna.

Powstają zmiany hormonalne odpowiedzialne w organizmie za wydzielanie większej ilość glukagonu, glikokortykosteroidów i katecholamin. Przy dłuższym utrzymywaniu się stresu wydziela się także hormon wzrostu i kortyzol.

Objawy insulinooporności. Efektem tych procesów jest podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia). Dodatkowo cytokiny prozapalne blokują receptory insulinowe w trzustce z powodu zmian stężenia interleukiny-6. Powstaje sytuacja, gdzie coraz więcej jest czynników powodujących wzrost poziomu glukozy we krwi przy blokowaniu reakcji hipoglikemizujących. Wymienione hormony powodują uwalnianie z tkanki tłuszczowej tzw wolne kwasy tłuszczowe, których wzrost doprowadza do kwasicy ketonowej.

 Straty mikroelementów (fosforany, potas, magnez, siarczany) dopełniają dzieła i doprowadzają do osłabienia układu odpornościowego, zaniku mięśniowego i powikłań septycznych. Powstaje błędne koło które doprowadza pacjenta do niedożywienia i zakwaszenia (kwasica ketonowa).

Co to jest insulinnoporność przeczytasz tutaj...

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

1. Białystok

www.udsk.pl

Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny im. L. Zamenhofa w Białymstoku

15-274 Białystok, ul. Jerzego Waszyngtona 17

tel. 85 74 50 500 fax: 85 74 21 838Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii

Telefony:+48 85 74 50 732, faks: +48 85 74 50 730

dyżurka lekarska :
– Endokrynologia/Diabetologia +48 85 74 50 724
dyżurka pielęgniarska:
– Endokrynologia/Diabetologia+48 85 74 50 722

2. Bydgoszcz

www.wsd.org.pl

Wojewódzki Szpital Dziecięcy
im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy
Ul. Chodkiewicza 44, 85-667 Bydgoszcz
centrala 52-32-62-100 fax 52-32-62-101

3. Gdańsk

www.uck.pl

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne
80-952 Gdańsk, Dębinki 7

Rejestracja telefoniczna:58 727 05 05

e-mail:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

telefon: (58) 349 20 00 e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

4. Katowice

www.gczd.katowice.pl

Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka im. św. Jana Pawła II

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 6
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

40-752 Katowice, ul. Medyków 16 Centrala (32) 207 18 00

Kontakt z Oddziałem Diabetologii Dziecięcej:
Telefon do pielęgniarek: 32207 16 95
Telefon do lekarzy: 32 207 16 55

5. Kielce

www.wszzkielce.pl

Wojewódzki Szpital Zespolony

ul. Grunwaldzka 45, 25-736 Kielce

Fax 41 345 06 23 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

centrala 41 345 63 25
dyżurka pielęgniarek: 41 347 04 10

6. Koszalin

www.swk.med.pl

Szpital Wojewódzki im. Mikołaja Kopernika w Koszalinie
ul. T. Chałubińskiego 7, 75-581 Koszalin

Centrala tel.:94 34 88 400

Pokój Pielęgniarek 94 34 88 116

7. Kraków Prokocim

www.szpitalzdrowia.pl

Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
ul. Wielicka 265, 30-663 Kraków

Telefon na centralę szpitala:+ 48 12 658 20 11
Telefon czynny 24h przez 7 dni w tygodniu

Dyżurka lekarska diabetologii +48 12 658 20 11 wewn. 1754

Telefon do sekretariatu: +48 12 658 20 11 wew. 1323 lub +48 12 658 12 77
Faks do sekretariatu: +48 12 658 10 05
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

                                                                                                             c.d - kliknij następny artykuł

 8. Lubin

MIEDZIOWE CENTRUM ZDROWIA S.A.

M. Skłodowskiej-Curie 54, budynek D-40

59-301 Lubin

tel. +48 76 84 60 300

9. Lublin

www.usdl.lublin.pl

Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Lublinie

Klinika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej

im. prof. Antoniego Gębali 6, 20 – 093 Lublin

tel rejestracja 81 71 85 108 mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel oddział : 81 71 85 444

10. Łódź

http://www.iczmp.edu.pl

Instytut Zdrowia Matki Polki

ul. Rzgowska 281/289, 93-338 Łódź

Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych

tel. 42 271 11 41

11. Olsztyn

www.wssd.olsztyn.pl

WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL DZIECIĘCY
im. prof dr. Stanisława Popowskiego w Olsztynie

ul. Żołnierska 18 a, 10 – 561 Olsztyn

rejestracja: 89 539 32 00

12. Opole

http://www.wcm.opole.pl

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu
al. W. Witosa 26, 45-401 Opole
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

rejestracja: 77 45 20 111, 77 45 20 150, 77 45 20 210

13. Poznań

www.skp.ump.edu.pl

Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Tel. centrala: 61 8491200

Tel. centrala informacja 61 8491211

Fax: 61 84 83 362

14. Rzeszów

http://www.szpital2.rzeszow.pl

Kliniczny Szpital Wojewódzki

im. Św Jadwigi Królowej

II Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej

centrala: 17 86 64 000

15. Szczecin

https://spsk1.szn.pl

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
im. prof. Tadeusza Sokołowskiego

71-252 Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1

centrala: tel.: 91 425-3000 tel. kliniki : 91 425-3540, fax.: 91 425-3542

16. Warszawa

http://www.czd.pl

Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka"

Adres:Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa

Oddział diabetologii:

Sekretariat tel:+48 22 815 75 78

Sekretariat fax:+48 22 815 16 45

e-mail:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

17. Warszawa

http://spdsk.edu.pl

Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny

im. Józefa Polikarpa Brudzińskiego w Warszawie

ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

Punkt Informacyjny
tel: 22 317 91 64
tel: 22 317 91 65
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

18. Wrocław

http://www.spsk1.com.pl

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 we Wrocławiu

ul. M. Curie-Skłodowskiej 58 50-369 Wrocław

Oddział kliniczny endokrynologii dziecięcej

(71) 770 31 17, (71) 328-06-82, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 Nie od dziś badacze z całego świata próbują znaleźć sposób na alternatywny pomiar cukru u diabetyków. Popularneglukometry, które dziś są bardzo dokładne mają jedną wadę – zmuszają do nakłuwania palców wiele razy w ciągu dnia. Naukowcy z Korei Pd pod kierownictwem Jang-Ung Park z Narodowego Instytutu Nauki I Technologii opracowali a następnie stworzyli tzw monitorglukozy, służący do pomiaru poziomu cukru we krwi. Aparat (obiektyw) został wprowadzony do miękkiej soczewki kontaktowej a pomiar odbywa się we łzach. Na tę chwilę istnieją już testy i badania in vivo na temat tego typu pomiarów glukozy. Otrzymane dane zostają przesłane bezprzewodowo do przenośnego urządzenia. Oczywiście nie jest to pierwsza próba tego typu badania cukru (np soczewki Google).

Udostępnij 

 Jednak nowy obiektyw ma (wg twórców) kilka poprawek w stosunku do wcześniejszych prototypów. Poprzednie obiektywy były za sztywne z bardzo delikatną elektroniką. Utrudniały widzenie i mogły doprowadzić do uszkodzenia oczu. Urządzenie z Korei jest bezpieczniejsze poprzez lepszą stabilność, mniej podatne na pęknięcia oraz charakteryzuje się większą wygodą noszenia. Dodatkowo zwiększono rozciągliwość obwodów elektronicznych. Gdy poziom glukozy we krwi przekroczy normy, wówczas wyświetlacz LED wyemituje nieinwazyjne światło w kierunku oka lub na zewnątrz. Jest to o tyle ważne, że osoby z otoczenia mogą zauważyć  hipoglikemię lub hiperglikemię szybciej nim nastąpi reakcja chorego np. dziecka. Inteligentna soczewka zintegrowana z obiektywem zapewnia pomiar w czasie rzeczywistym. 

Kilka lat temu świat obiegła informacja o soczewkach firmy Google. Wówczas tak jak i dziś naukowcy przyznają, że jeszcze długa droga (ok 5 lat) do wprowadzenia soczewek na rynek. Obiektyw nie był jeszcze testowany na ludziach, choć w testach na zwierzętach nie zaobserwowano szczególnych zagrożeń. Należy się uzbroić w cierpliwość dbać o dobre wyrównanie cukrzycy, a technologia która zmienia świat - napewno pomorze diabetykom.

 Wyniki badań: internetowe wydanie czasopisma Science Advances.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

 Glikemia, czyli wartość stężenia glukozy we krwi wyrażana jest w różnych jednostkach – w mmol/l lub mg/dl.Celem przeliczenia wartości glikemii z jednych jednostek na drugie stosuje się przelicznik: 1 mmol/l = 18 mg/dl
W glukometrach dostępnych na polskim rynku najczęściej wykorzystywane są jednostki mg/dl

Tabela przeliczeniowa z mg/dl na mmol/l

Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Bogumił Wolnik, diabetolog

źródło Abbot Diabetes Care

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Remisja - czasowy wzrost produkcji własnej insuliny przez komórki beta w nowo zdiagnozowanej cukrzycy typu 1. Podczas powstawania cukrzycy typu 1, komórki beta w wyspach Langerhansa w wskutek ataku (przyczyna nieznana) układu immunologicznego zaczynają produkować coraz mniej insuliny. W efekcie powstaje zwiększona ilość glukozy we krwi (hiperglikemia). Podwyższone poziomy cukru we krwi są przyczyną powstawania tzw glukotoksyczności. Jest to zespół procesów mający negatywny wpływ na metabolizm i wzrost tzw stresu oksydacyjnego w komórkach.

 Stres oksydacyjny to nie tylko następstwo długotrwałej hiperglikemii, ale także wyższych poziomów kwasów tłuszczowych. Jest to zaburzenie równowagi między produkcją a usuwaniem tlenu z komórek. Polega na hamowaniu syntezy (produkcji) insuliny poprzez blokowanie sygnału insulinowego w komórkach beta. Poprzez interakcje z innymi substancjami przyśpiesza proces obumierania komórek beta w trzustce. Aktywuje to dalszy spadek wydzielania hormonu.

 Reasumując - wczesne rozpoczęcie insulinoterapii jest podstawową metodą wpływającą na wzrost szansy wystąpienia i czasu trwania okresu remisji. Eliminując glukotoksyczność (jako efekt hiperglikemii) poprzez przywracenie prawidłowego poziom glukozy we krwi, aktywujemy czasową regenerację komórek beta tworzących własną insulinę. Następuje sytuacja gdzie na czas obumierania komórek beta ma już wpływ tylko układ immunologiczny.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

 Samokontrola glikemii jest integralną częścią leczenia cukrzycy.Chorzy leczeni metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny lub przy użyciu ciągłego podskórnego wlewu insuliny powinni na co dzień wykonywać dobowy profil glikemii, obejmujący oznaczenia stężenia glukozy: rano na czczo, przed i 60–120 minut po każdym głównym posiłku oraz przed snem. Częstość i pory dodatkowych oznaczeń należy dobierać indywidualnie.

 Zastosowanie systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS,continuous glucose monitoring system) jako formy uzupełnienia samokontroli glikemii jest wskazane u chorych na cukrzycę typu 1 o chwiejnym przebiegu ze współistniejącymi częstymi epizodami hipoglikemii i brakiem jej świadomości, ponieważ poprawia bezpieczeństwo i skuteczność leczenia.

 Samokontrola glikemii jest również zalecana, by osiągnąć cele terapeutyczne u chorych leczonych pojedynczymi wstrzyknięciami insuliny, doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, dietą i dozowanym wysiłkiem fizycznym (tab. 3.1).

 W celu prawidłowego prowadzenia samokontroli glikemii chorego należy przeszkolić w zakresie obsługi glukometru, interpretacji wyników i dalszego postępowania.

Tabela 3.1. Zalecana częstość samokontroli glikemii

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Podróże nie są przeciwwskazane w cukrzycy. Chorzy na cukrzycę, szczególnie typu 1 oraz typu 2, leczeni insuliną powinni przygotować się do podróży, uwzględniając m.in. czas jej trwania, środek transportu, zmianę strefy  czasowej (w tym przypadku należy uwzględnić kierunek podróży — na wschód lub na zachód) i klimat kraju docelowego. Szczególną trudność może chorym sprawić szybka zmiana strefy czasowej (podróż samolotem).

Udostępnij

1. Chorzy na cukrzycę, szczególnie typu 1, leczeni insuliną powinni w okresie przestawienia organizmu na nową strefę czasową (przyjmuje się, że okres ten trwa tyle dni, ile godzin wynosi różnica czasu) zachować szczególną ostrożność. W tym okresie konieczna jest częsta kontrola glikemii.

2. Chorzy leczeni  insuliną podawaną w modelu baza–bolus przy podróżach samolotem na zachód (wydłużenie dnia) powinni podać dotychczas stosowaną dawkę insuliny długodziałającej wieczorem nowego czasu. Ewentualne hiperglikemie wynikające np. ze spożywania posiłków na pokładzie samolotu mogą być korygowane dodatkowymi dawkami insuliny krótkodziałającej/analogu szybkodziałającego. Przy podróży na wschód (skrócenie dnia) może być konieczne zmniejszenie dawki insuliny długodziałającej podawanej wieczorem.

3. Chorzy leczeni za pomocą  osobistej pompy insulinowej nie muszą korygować zegara pompy ani modyfikować dawek insuliny, jeśli zmiana czasu nie przekracza 2 godzin. Jeśli natomiast zmiana czasu jest większa, a planowany pobyt w innej strefie czasowej długi, zaleca się stopniowe przesuwanie ram czasowych wlewu podstawowego o 2 godziny dziennie.

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2017

za pozwoleniem www.viamedica.pl

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

Cukrzyca jest silnym czynnikiem ryzyka udaru mózgu, zarówno niedokrwiennego, jak i krwotocznego.Podwyższone stężenie glukozy stwierdza się u ponad 60% chorych hospitalizowanych z powodu ostrego udaru mózgu. Około 20% przypadkówhiperglikemii dotyczy osób z wcześniej rozpoznaną cukrzycą, 16–24% przypadków stanowią osoby, u których cukrzyca była wcześniej nierozpoznana, u pozostałych jest to hiperglikemia przejściowa (stresowa).

 Hiperglikemia stwierdzana w ostrym okresie udaru jest czynnikiem niekorzystnym rokowniczo, zarówno u osób chorych na cukrzycę, jak i bez cukrzycy. Jej obecność wiąże się z ryzykiem większego ogniska niedokrwiennego i jego ukrwotocznienia, cięższym przebiegiem choroby oraz gorszym rokowaniem (mniejsza samodzielność chorych oraz większa wczesna i późna śmiertelność). Hiperglikemia stwierdzana przy przyjęciu do szpitala najczęściej wykazuje tendencję do stopniowego, samoistnego obniżania się po pierwszych kilkunastu godzinach/dniach choroby

 Ze względu na brak dużych, randomizowanych badań interwencyjnych, które wskazywałyby na korzyści wynikające z utrzymywania konkretnych wartości glikemii u chorych z udarem, zalecane docelowe wartości glikemii u osób, u których rozpoznano ostry udar mózgu, są podobne do tych, jakie zaleca się w przypadku innych ciężkich, ostrych schorzeń. Insulinoterapięnależy wdrożyć przy wartościach glikemii ≥ 180 mg/dl (10 mmol/l), a następnie utrzymywać glikemię w zakresie 140 – 180 mg/dl (7,8 – 10 mmol/l), przy czym, o ile to możliwe, optymalnie około 140 mg/dl (7,8 mmol/l). Ze względu na ryzyko hipoglikemii należy unikać stężeń glukozy poniżej 110 mg/dl (6,1 mmol/l).

Insulina powinna być podawana dożylnie w 0,9 - procentowym roztworze NaCl za pomocą pompy strzykawkowej, pod ścisłą kontrolą glikemii.

 W chwili, gdy stan chorego się poprawia i zaczyna on spożywać posiłki, należy zakończyć dożylny wlew insuliny i rozpocząć jej podawanie podskórne. Odłączenie dożylnego wlewu insuliny należy poprzedzić podskórnym podaniem insuliny krótkodziałającej lub analogu szybkodziałającego.

 Ze względu na duże prawdopodobieństwo obecności cukrzycy u chorych ze świeżym udarem niedokrwiennym mózgu, u których cukrzyca nie była wcześniej rozpoznana, konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki w tym kierunku po uzyskaniu stabilizacji stanu chorego.

 Zalecenia dotyczące ciśnienia tętniczego i innych aspektów prowadzenia chorych z udarem niedokrwiennym mózgu są takie jak u osób bez cukrzycy, gdyż brak jest danych wskazujących na korzyści płynące z odmiennego lub szczególnego postępowania u chorych na cukrzycę.

Prewencja wtórna po udarze jest zgodna z ogólnie obowiązującymi zasadami.

Źródło :www.dk.viamedica.plZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2016 

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"