Kwasica ketonowa jest zaburzeniem gospodarki kwasowo - zasadowej organizmu o pH krwi poniżej 7,35 z powodu nagłego niedoboru insuliny w organizmie. Insulina to hormon produkowany przez trzustkę którego zadaniem jest normalizacja stężenia glukozy we krwi. W razie nagłego niedoboru insuliny, poziom glukozy we krwi wzrasta powyżej normy. Glukoza krąży we krwi, lecz nie może być przejęta przez komórki. Doprowadza to do niekorzystnych przemian białek i tłuszczów. Powstaje sytuacja gdzie, energia potrzebna komórce dostarczana jest na wskutek spalania tłuszczy zamiast reakcji glukozy. W konsekwencji występują odwodnienie oraz zaburzenia elektrolitowe. Prowadzi to do produkcji ketonów (ciała ketonowe) wywołujących kwasicę metaboliczną.

 Nieleczona kwasica ketonowa może doprowadzić do śpiączki i jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Niekiedy pod wpływem glukagonu rozpad tłuszczów następuje przy hipoglikemii (niski poziom glukozy), co powoduje aceton głodowy. Nie jest niebezpieczny w przeciwieństwie do hipoglikemii.

 Należy do groźnych powikłań cukrzycy, lub może być pierwszym symptomem dotychczas niezdiagnowanej cukrzycy typu 1. Wówczas poza zmianą w pH krwi można stwierdzić obecność tzw. ciał ketonowych w moczu.

Przyczyny kwasicy ketonowej:

- insulinooporność

- cukrzyca

- głód, niedożywienie, biegunki, wymioty, odwodnienie

- nadmiar alkoholu

Czynniki wywołujące:

- zakażenia bakteryjne dróg moczowych

- osteomyelitis

- zakażenia dróg oddechowych

- zakażenia wirusowe

- choroby układu krążenia (zawał serca, udar mózgu)

- ciąża 

- zapalenie trzustki

- leki osłabiające wydzielanie insuliny (tiazydy, sulfonamidy, steroidy, acetazolamid)

- źle dobrana insulinoterapia i/lub doustne środki przeciwcukrzycowe

- nadmiar hormonów: glukagonu, katecholamin, kortyzolu, hormonów tarczycy

Objawy:

- brak łaknienia, nudności, wymioty, bóle brzucha

- zapach acetonu z ust (zapach jabłek)

- odwodnienie

- suchość błon śluzowych i języka

- sucha skóra

- osłabienie, senność, utrata przytomności

- zaburzenia świadomości

- zaczerwienienie policzków – "rumieniec" kwasiczy

- wysypka na ciele – "rush" kwasiczy

- bóle klatki piersiowej

Badania:

- badanie moczu – przebarwienie odczynnika w ciągu 15 sekund (skala od – do ++++)

- poziom glukozy we krwi

- glikozuria i ketonuria

- kwasica metaboliczna – pH krwi tętniczej <7,25

- luka anionowa od 10 do >12 mEq/l

- zaburzenia elektrolitowe: hipokaliemia, hiponatremia, hipofosfatemia,

- zwiększenie hematokrytu

Leczenie kwasicy ketonowej poprzez równowagę kwasowo - zasadową i normalizacji stężenia glukozy we krwii odbywa się na oddziale szpitalnym. Do podstawowych form terapii należy:

1. Insulinoterapia – ciągły dożylny wlew insuliny krótko działającej poprzez pompę infuzyjną, celem obniżenia poziomu glukozy we krwi (hiperglikemia).

2. Unormowanie zaburzeń kwasowo - zasadowych poprzez podawanie dożylne 8,4% roztworu dwuwęglanu sodu rozcieńczonego płynami hipotonicznymi.

3. Wyrównanie niedoborów wodno - elektrolitowych poprzez przetoczenie 5,5 - 6,5 l specjalnych płynów 

4. Leczenie przyczyny wywołującej

5. Leczenie powikłań: wstrząsu, niewydolności nerek, DIC

 

 

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"