Zjawisko brzasku (dawn phenomenon) - zjawisko występujące wczesnym rankiem (zwykle pomiędzy 4 a 8 rano) charakteryzujące się wzrostem poziomu glukozy we krwi na czczo. To najczęściej objaw dojrzewania u młodych osób chorych na cukrzycę typu 1, kiedy przysadka mózgowa wydziela większe ilości hormonu wzrostu. Dotyczy ono od 25% do 50% osób z cukrzycą typu 1. oraz od 3% do 50% osób z cukrzycą typu 2. Zjawisko również występuje gdy hormony (w tym kortyzol, glukagon, adrenalina) uwalniane są przez organizm w godzinach nocnych. Doprowadza to do większego wydzielania glukozy przez wątrobę. Badania pokazują że, uwolnienie wyżej wymienionych hormonów może powodować krótki okres insulinooporności, co jest także powodem wzrostu poziomu cukru.
Zjawisko brzasku pomimo że, jest głównie następstwem naturalnego okresu dojrzewania osób młodych - nie można bagatelizować. Powinno skupić się nad poznaniem reakcji naszego organizmu i zacząć je kontrolować. Pamiętając że, każdy z nas jest inny i inaczej będzie reagował na wzorce postępowania. Wymaga to jednak dodatkowego wysiłku oraz systematyczności pacjenta, jego rodziny i personelu diabetologicznego.
Należy:
- unikać przyjmowania samych węglowodanów przed snem
- często korygować dawkę insuliny w godzinach wczesnego poranka (3 godz – 6 godz). Mamy wówczas szanse na „dobry cukier” w okolicy 8.00
- zwiększyć ilość pomiarów glukozy w nocy
Jeśli w godzinach między 2 – 4 występują normalne lub podwyższone poziomy glukozy we krwi świadczyć to będzie o zjawisku brzasku a nie odbicia czyli efekcie Somogyi (tu stwierdzimy wówczas stany hipoglikemiczne). Stany te są bardzo często mylone i źle diagnozowane.
Warto pamiętać że, wysoki poziom cukru zależy także od:
- źle dobrana dawka insuliny bazalnej
- źle dobrana dawka insuliny poposiłkowej
- infekcja
- węglowodanowe przekąski przed snem
data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"