Badanie poziomu cukru
Poziom glukozy we krwi powinno być badaniem, które wykonywać należy jako element rutynowej kontroli w laboratorium. Zawsze kiedy pojawiają się objawy hiperglikemii lub hipoglikemii, oraz w trakcie ciąży. Chory na cukrzycę powinien badać się nawet kilkakrotnie w ciągu dnia. Celem jest monitorowanie poziomu cukru we krwi oraz szybka reakcja na podwyższony poziom glukozy poprzez korektę insuliny lub dawki leków. Dodatkowo należy sprawdzać obecność glukozy w moczu jako część badania ogólnego moczu.
Kontrolę poziomu cukru we krwi zaleca się zwłaszcza osobom obciążonych znacznym ryzykiem zachorowania na cukrzycę, np. jeśli w rodzinie występowała cukrzyca, u osób z nadwagą, oraz u osób w wieku powyżej 40 lat. Próbka krwi pobierana jest z żyły (najczęściej w dole łokciowym) lub w przypadku samokontroli (glukometr) - kropla krwi wypływająca po nakłuciu skóry (zazwyczaj z opuszka palca ręki).
Poziom cukru można oznaczać:
- na czczo, rano po przebudzeniu (po 8 godzinach nieprzyjmowania posiłków i płynów, poza wodą)
- o dowolnej porze dnia lub nocy, bez względu na przyjęte wcześniej posiłki (tzw. przygodny poziom glukozy),
- 2 godziny po posiłku (najczęściej u osób z już zdiagnozowaną cukrzycą)
OGTT składa się z szeregu pobrań próbek krwi określających poziom cukru na czczo oraz po przyjęciu odpowiedniej ilości glukozy. Pierwsza próbka krwi jest pobierana na czczo, następna po wypiciu płynu zawierającego glukozę. Sprawdza się w ten sposób jak organizm poradzi sobie z nagłym napływem cukru do krwi. Następnie w odpowiednich odstępach czasu pobiera się kolejne próbki. OGTT wykonuje się w przypadku podejrzenia cukrzycy lub w przypadku podwyższonego poziomu cukru we krwi na czczo.
W celu zdiagnozowania cukrzycy zaleca się dwukrotne wykonanie testów (zarówno poziomu glukozy na czczo jak i OGTT). Badanie poziomu glukozy wykonuje się również u każdej kobiety w ciąży między 24. a 28. jej tygodniem. Jest to badanie przesiewowe, dzięki któremu można wykryć cukrzycę. Badanie to wygląda podobnie jak OGTT. Pierwsza próbka krwi jest pobierana na czczo. Różnica dotyczy czasu pobrania drugiej próbki – robi się to po 1 godzinie od przyjęcia roztworu cukru. Jeśli wynik badania okaże się nieprawidłowy, lekarz zaleci wykonanie klasycznego OGTT.
Chorzy na cukrzycę muszą monitorować poziom glukozy kilka razy w ciągu dnia. Pozwala to ustalić dawkę insuliny oraz innych leków przeciwcukrzycowych, które powinni przyjmować. Samokontroli dokonuje się z wykorzystaniem glukometru. Po niewielkim nakłuciu skóry (zazwyczaj opuszki palca ręki), niewielką ilość krwi umieszcza się na papierowym pasku, który następnie wkłada się do glukometru. Na tej podstawie wynik aparat dokonuje odczytu poziomu cukru we krwi.
Najczęstszą przyczyną podwyższonego poziomu glukozy jest cukrzyca. Istnieje jednak szereg innych czynników, które powodują podwyższenie poziomu cukru we krwi. Należą do nich:
- akromegalia
- stres (w wyniku urazu, wypadku, zawału serca, udaru)
- przewlekła niewydolność nerek
- insulinporność
- przyjmowanie niektórych leków: kortykosteroidów, trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych, estrogenów (w tym również tabletek antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej), litu, kwasu acetylosalicylowego (aspiryny)
- nadmierne w stosunku do zapotrzebowania przyjmowanie pokarmów.
Poniżej znajdziesz interpretację wyników badania poziomu cukru (glukozy) we krwi.
Poziom glukozy na czczo:
POZIOM GLUKOZY | INTERPRETACJA |
Od 70 do 99 mg/dL (od 3.9 do 5.5 mmol/L) | Prawidłowy poziom glukozy |
Od 100 do 125 mg/dL (od 5.6 do 6.9 mmol/L) | Nieprawidłowy poziom glukozy na czczo (stan przedcukrzycowy) |
Co najmniej 126 mg/dL (7.0 mmol/L) w co najmniej dwóch pomiarach | Cukrzyca |
Test doustnego obciążenia glukozą (OGTT):
Poniższe wartości nie odnoszą się do badania u kobiet w ciąży. Druga próbką jest pobierana po 2 godzinach od spożycia płynu z 75 g glukozy.
POZIOM GLUKOZY | INTERPRETACJA |
Poniżej 140 mg/dL (7.8 mmol/L) | Prawidłowa tolerancja glukozy |
Od 140 do 200 mg/dL (od 7.8 do 11.1 mmol/L) | Nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy) |
Powyżej 200 mg/dL (11.1 mmol/L) w co najmniej dwóch pomiarach | Cukrzyca |
Badanie przesiewowe u kobiet w ciąży: test obciążenia glukozą:
Druga próbka jest pobierana po 1 godzinie od przyjęcia płynu z 50 g glukozy.
POZIOM GLUKOZY | INTERPRETACJA |
Poniżej 140* mg/dL (7.8 mmol/L) | Poziom prawidłowy |
Powyżej 140* mg/dL (7.8 mmol/L) | Poziom nieprawidłowy, konieczne wykonanie OGTT |
* W niektórych laboratoriach punkt odcięcia wynosi >130 mg/dL (7.2 mmol/L) | |
data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"