W zależności od wieku, płci, masy ciała i indywidualnej predyspozycji organizmu wpływ alkoholu na organizm u każdego jest inny. Wiele napojów alkoholowych zawiera węglowodany, które początkowo powodują wzrost cukru. Alkohol jednak hamuje uwalnianie tzw ratunkowej glukozy do krwi z wątroby (glukagen) powodując obniżenie poziomu cukru (hipoglikemię). Wątroba wówczas skupia się głównie na detoksykacji krwi z alkoholu, a następnie na metabolizowaniu produktów przemiany materii.

 Stanowisko PTD: Dopuszczalne ilości alkoholu to nie więcej niż 20g / dzień dla kobiet i 30g / dzień dla mężczyzn. Alkohol jest absolutnie przeciwwskazany u osób chorujących na cukrzycę, u których dodatkowo stwierdza się podwyższony poziom triglicerydów w surowicy krwi, zdiagnozowano neuropatię i u tych chorych, którzy przebyli zapalenie trzustki.

 Spożycie alkoholu przez chorego na cukrzycę może powodować dwojakiego rodzaju powikłania. Niedocukrzenie – częstsze, ponieważ alkohol hamuje produkcję glukozy w wątrobie. Szczególnie narażeni są na to pacjenci leczeni insuliną oraz lekami z grupy pochodnych sulfonylomocznika.

Ponieważ alkohol obniża poziom glukozy we krwi, osoby z cukrzycą nigdy nie powinny spożywać alkoholowych napojów na pusty żołądek. Diabetyk zawsze powinien dobrze zjeść przed spożyciem alkoholu oraz zabezpieczyć sobie dostęp do przekąsek.

Większe ryzyko wystąpienia hipoglikemii mają pacjenci, przyjmujący insulinę. Mogą doświadczyć dużego spadku poziomu glukozy w nocy. Należy o tym pamiętać podczas korekty dawki leku przed snem. Hipoglikemia poalkoholowa może nastąpić podczas picia oraz do 24 godzin po spożyciu. Poleca się więc nie tylko sprawdzenie poziomu glukozy przed wypiciem, przed położeniem się do łóżka ale także co najmniej raz w nocy. Bezpieczny poziom glukozy zawiera się pomiędzy 5.5 i 7.7mmol/L.

Poniższa tabela podsumowuje ilość węglowodanów, kalorii i jednostek alkoholu.

Uwaga: podane wartości są ogólne i będą się równic w zależności od konkretnej marki.

Czysty alkohol – wątroba nie wydzieli glukagonu, doprowadzając do hipoglikemii.

Kolorowe drinki - zawierają dużo soków owocowych, albo cukru (np. Mohito). Tego typu drinki kończą się zazwyczaj szybką hiperglikemią.

Piwo – najlepiej zastosować na hipoglikemię.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Objawy:  

- zaburzenie czucia powierzchniowego charakteryzującego się pieczeniem, drętwieniem, przeczulicą.

 Diagnozę amiotrofii cukrzycowej przeprowadza się podczas elektromiografii (badanie przewodności nerwu).

 W leczeniu najważniejsze jest wyrównanie cukrzycy (prawidłowe HbA1c) oraz procedury medyczne znane z leczenia stopy cukrzycowej. Terapia trwa miesiącami lub latami i nie doprowadza do pełnego powrotu czucia i sprawności.

 glukoza.pl

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Badanie poziomu cukru

Poziom glukozy we krwi powinno być badaniem, które wykonywać należy jako element rutynowej kontroli w laboratorium. Zawsze kiedy pojawiają się objawy hiperglikemii lub hipoglikemii, oraz w trakcie ciąży. Chory na cukrzycę powinien badać się nawet kilkakrotnie w ciągu dnia. Celem jest monitorowanie poziomu cukru we krwi oraz szybka reakcja na podwyższony poziom glukozy poprzez korektę insuliny lub dawki leków. Dodatkowo należy sprawdzać obecność glukozy w moczu jako część badania ogólnego moczu.

 Kontrolę poziomu cukru we krwi zaleca się zwłaszcza osobom obciążonych znacznym ryzykiem zachorowania na cukrzycę, np. jeśli w rodzinie występowała cukrzyca, u osób z nadwagą, oraz u osób w wieku powyżej 40 lat. Próbka krwi pobierana jest z żyły (najczęściej w dole łokciowym) lub w przypadku samokontroli (glukometr) - kropla krwi wypływająca po nakłuciu skóry (zazwyczaj z opuszka palca ręki).

Poziom cukru można oznaczać:
- na czczo, rano po przebudzeniu (po 8 godzinach nieprzyjmowania posiłków i płynów, poza wodą)
- o dowolnej porze dnia lub nocy, bez względu na przyjęte wcześniej posiłki (tzw. przygodny poziom glukozy),

 OGTT składa się z szeregu pobrań próbek krwi określających poziom cukru na czczo oraz po przyjęciu odpowiedniej ilości glukozy. Pierwsza próbka krwi jest pobierana na czczo, następna po wypiciu płynu zawierającego glukozę. Sprawdza się w ten sposób jak organizm poradzi sobie z nagłym napływem cukru do krwi. Następnie w odpowiednich odstępach czasu pobiera się kolejne próbki. OGTT wykonuje się w przypadku podejrzenia cukrzycy lub w przypadku podwyższonego poziomu cukru we krwi na czczo.

 W celu zdiagnozowania cukrzycy zaleca się dwukrotne wykonanie testów (zarówno poziomu glukozy na czczo jak i OGTT). Badanie poziomu glukozy wykonuje się również u każdej kobiety w ciąży między 24. a 28. jej tygodniem. Jest to badanie przesiewowe, dzięki któremu można wykryć cukrzycę. Badanie to wygląda podobnie jak OGTT.  Pierwsza próbka krwi jest pobierana na czczo. Różnica dotyczy czasu pobrania drugiej próbki – robi się to po 1 godzinie od przyjęcia roztworu cukru. Jeśli wynik badania okaże się nieprawidłowy, lekarz zaleci wykonanie klasycznego OGTT.

 Chorzy na cukrzycę muszą monitorować poziom glukozy kilka razy w ciągu dnia. Pozwala to ustalić dawkę insuliny oraz innych leków przeciwcukrzycowych, które powinni przyjmować. Samokontroli dokonuje się z wykorzystaniem glukometru. Po niewielkim nakłuciu skóry (zazwyczaj opuszki palca ręki), niewielką ilość krwi umieszcza się na papierowym pasku, który następnie wkłada się do glukometru. Na tej podstawie wynik aparat dokonuje odczytu poziomu cukru we krwi.

 Najczęstszą przyczyną podwyższonego poziomu glukozy jest cukrzyca. Istnieje jednak szereg innych czynników, które powodują podwyższenie poziomu cukru we krwi. Należą do nich:

- akromegalia

- stres (w wyniku urazu, wypadku, zawału serca, udaru)

- przewlekła niewydolność nerek 

- insulinporność

- przyjmowanie niektórych leków: kortykosteroidów, trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych, estrogenów (w tym również tabletek antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej), litu, kwasu acetylosalicylowego (aspiryny)

- nadmierne w stosunku do zapotrzebowania przyjmowanie pokarmów.

 Poniżej znajdziesz interpretację wyników badania poziomu cukru (glukozy) we krwi.

Poziom glukozy na czczo:

Test doustnego obciążenia glukozą (OGTT):

Poniższe wartości nie odnoszą się do badania u kobiet w ciąży. Druga próbką jest pobierana po 2 godzinach od spożycia płynu z 75 g glukozy.

Badanie przesiewowe u kobiet w ciąży: test obciążenia glukozą:

Druga próbka jest pobierana po 1 godzinie od przyjęcia płynu z 50 g glukozy.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Sulforafan to substancja zawarta w brokułach która może być użyteczna w leczeniu cukrzycy typu 2. Informacja podali badacze z Uniwersytetu Lund w Malmö (Szwecja). Uczeni sprawdzili, jakie efekty daje stosowanie tego związku u pacjentów z cukrzycą. Szwedzcy naukowcy wzięli pod uwagę profil genetyczny tkanek dotkniętych chorobą i potencjalne leki przeciwcukrzycowe. W szczególności przeanalizowano 50 genów związanych z cukrzycą i 3852 różnych związków. Wśród tych ostatnich najbardziej obiecujące wyniki dał sulforafan, substancja naturalnie zawarta w brokułach i innych warzywach z rodziny krzyżowych.

Udostępnij
W ramach badań sulforafan był podawany myszom karmionym dietą o wysokiej zawartości tłuszczu lub o wysokiej zawartości fruktozy (takie odżywianie się sprzyja cukrzycy). Substancja poprawiła tolerancję glukozy u gryzoni i zmniejszyła wytwarzanie glukozy w komórkach wątroby.
Przeprowadzono również testy z udziałem ludzi. 97 diabetykom przez 12 tygodni podawano ekstrakt z brokułów. Po tym okresie zaobserwowano u wszystkich pacjentów zmniejszenie poziomu glukozy w osoczu na czczo w porównaniu z grupą kontrolną.
Uczeni zaznaczają, że podawano duże dawki sulforafanu i aby uzyskać dobre efekty w zmniejszaniu poziomu glukozy, trzeba by było jeść po kilka kilogramów brokułów. Niemniej, wspomniany związek można podawać pacjentom osobno, a jedzenie tych warzyw może wspomóc walkę z chorobą.
Ponieważ sulforafan wykazuje tak silne działanie, zdaniem naukowców może być alternatywą dla dotychczasowych sposobów leczenia choroby. Na całym świecie na cukrzycę choruje ponad 400 milionów ludzi ludzi. Najpowszechniej stosowanym lekiem jest metformina, jednak część diabetyków nie może jej zażywać ze względu na wysokie ryzyko problemów z nerkami.

Badania opublikowano w magazynie Science Translational Medicine.

na podstawie cukrzyca-vademecum.pl

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 W badaniach nad anatomią i funkcjami mózgu odkryto kolejny dowód na potrzebą systematycznego kontrolowania poziomu glukozy we krwi. Nie chodzi tu tylko o osoby chore na cukrzycę, ale także o profilaktykę i zapobieganie. Otóż znaleziono kolejne zależności i podobieństwa w objawach pomiędzy cukrzycą a chorobą Alzheimera.

 Okazuje się, że wiedza na temat cukrzycy (edukacja), oraz systematyczna kontrola poziomu cukru we krwi zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Wyniki przedstawiono w Chicago podczas spotkania Society for Neuroscience. Skupiono się tam na:

- otępieniu i wpływie biała ApoE2

- zaburzenia pamięci

- zaburzenia snu

Wszystkie powyższe objawy można zaobserwować w nie leczonej lub źle kontrolowanej cukrzycy.

 Wiadomo że, występowanie tzw otępienia (objaw choroby Alzheimera) w grupie osób chorych na cukrzycę lub z zespołem metabolicznym jest dwukrotnie większa. Na dzień dzisiejszy nie ma dokładnego wytłumaczenia tejzależności. Zakłada się że, problemdotyczy przyswajania glukozy i przemiany materii w mózgu.W tym procesie u części osób wytwarza się białkoApoE2. Zmniejsza ono ryzyko rozwoju choroby Alzheimera poprzez zmniejszoną produkcję lepkich płytek w mózgu. Prawdopodobnie białko ApoE2 ma wpływ na glikolizę która jest pierwszą fazą rozkładu glukozy. Służy do otrzymywania energii w procesach metabolicznych.Badania wykazały że, glikoliza pozwala komunikować się komórkom w mózgu i wydalać toksyczne związki powiązane z chorobą Alzheimera. Białko podane myszom z rozwiniętą chorobą doprowadziło do poprawy produkcji energii w komórkach co zwiększa odporność mózgu na chorobę.

 Dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i węglowodanyto jeden z czynników rozwoju cukrzycy typu 2. Dodatkowo, powoduje zaburzenia pamięci,co może również oznaczać rozwój choroby Alzheimera.

 Inne badaniapotwierdziły że, zmianywmózgu związane z chorobą Alzheimerapowodujązakłócanie snu.To samo powodująwahania poziomów glukozy we krwi.Częste hipoglikemie i hiperglikemie mają zły wpływ na sen osoby chorej na cukrzycę lub zespoły metaboliczne.A słaby sen jest czynnikiem determinującym powstawanie choroby Alzheimera.We wszystkich przypadkach mamy doczynienia z błędnymi kołami tworzonymi pomiędzy objawami cukrzycy a rozwojem Alzheimera.

 Warto więc często badać poziom cukru aby w miarę szybko wyłapać pierwsze objawy choroby Alzheimera. Dotyczy to zarówno osób chorych na cukrzycę jak i zdrowych. Należy pamiętać że zanim nastąpi rozwój cukrzycy, organizm wcześniej wysyła pewne niepokojące sygnały.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

Cukrzyca –  choroba układu metabolicznego. Charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi (hiperglikemia). Przyczyną powstawania choroby jest zmniejszenie lub całkowity brak hormonu insuliny produkowanej i wydzielanej przez komórki beta trzustki. Przewlekły stan hiperglikemii dla organizmu. jest bardzo niebezpieczny. Wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem lub niewydolnością narządów wewnętrznych. Szczególnie narażone na uszkodzenia są:

- oczy (cukrzycowa choroba oczu)

- nerki (cukrzycowa choroba nerek)

- nerwy (np nerw kulszowy)

- serce

- naczynia krwionośne (stopa cukrzycowa)

 Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić: cukrzycę typu 1, typu 2, cukrzycę ciężarnych i inne, rzadziej występujące typy (LADA, MODY)

Badania w kierunku cukrzycy należy przeprowadzać raz w ciągu 3 lat u każdej osoby powyżej 45 roku życia. Ponieważ u ponad połowy chorych nie występują objawy hiperglikemii (podwyższonego poziomu cukru).

 U osób z grup ryzyka zachorowania na cukrzycę obowiązkowe jest przeprowadzanie badań przesiewowych. Niezależnie od wieku badanie powinno wykonywać się raz w roku u osób :

- z nadwagą lub otyłością z BMI co najmniej 25 kg/m2

- z obwodem w talii > 94 cm (mężczyźni), > 80 cm (kobiety)

- z cukrzycą typ 1 lub cukrzycą typu 2 w najbliższej rodzinie

- z całkowitym brakiem lub mało aktywnych fizycznie

- z grupy środowiskowej lub etnicznej częściej narażonej na cukrzycę

- jeśli w poprzednim badaniu wykazało stan przedcukrzycowy

- u kobiet które miały cukrzycą ciążową

- u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała powyżej 4 kg

- z nadciśnieniem tętniczym (≥ 140/90 mm Hg)

- z dyslipidemią

- u kobiet z zespołem policystycznych jajników

- z chorobą układu sercowo - naczyniowego

 Do osób z podwyższonej grupy ryzyka zalicza się osoby u których wystąpiła glikemia przygodna w okolicach 200 mg/dl (11.1 mmol/l). Jeśli wynik badania wynosi co najmniej 200 mg/dl (11,1 mmol/l) należy oznaczyć wówczas poziom  glukozy w osoczu krwi żylnej. Gdy wynik powtórzy się wraz z objawami  hiperglikemii – rozpoznawana jest cukrzyca.

 Jeśli stwierdzono brak objawów hiperglikemicznych lub współistnienie objawów wraz z poziomem cukru ale poniżej 200 mg/dl (11,1 mmol/l) to oznacza się poziom glukozy dwukrotnie w różnych dniach (na czczo). Jeśli glikemia w każdym teście wyniesie co najmniej 126 mg/dl(7,0 mmol/l) — rozpoznajemy cukrzycę.

 OGTT (oral glucose tolerance test) – doustny test tolerancji glukozy. Wykonuje się jeśli, stwierdzono po pojedynczym lub dwukrotnym pomiarze glikemii na czczo poziom100 –125 mg/dl (5,6 – 6,9 mmol/l), lub poniżej 100 mg/dl (5,6 mmol/l) wraz z podejrzeniemtzw nieprawidłowej tolerancji glukozy.

żródło: glukoza.pl na podstawie zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Czynniki wysokiego ryzyka to:

• zajście w ciążę po 35 roku życia,

• liczne wcześniejsze urodzenia – szczególnie narażone są tak zwane wieloródki,

• kobiety, które rodzą dzieci z występującymi wadami rozwojowymi lub z masą ciała przewyższającą 4000g,

• matki z występującą znaczną nadwagą i otyłością,

• osoby z nadciśnieniem tętniczym,

• pacjenci mający w rodzinie osoby chore na cukrzycę.

 Z początku wystąpienie cukrzycy w ciąży może nie dawać żadnych objawów. W dzisiejszych czasach, dzięki zastosowaniu wczesnej diagnostyki i zaktualizowaniu kryteriów diagnostycznych, dochodzi do wykrycia nieprawidłowości nawet przed pojawieniem się takich objawów cukrzycy jak:

• wzmożone pragnienie,

• uczucie suchości w ustach,

• częstsze oddawanie moczu,

• zauważalny ubytek masy ciała,

• odczuwalne osłabienie.

 Osobę ciężarną kwalifikuje się do rozpoznania cukrzycy w ciąży poprzez poprzez wykrycie u niej stężenia glikemii charakterystycznego dla osoby w stanie przedcukrzycowym. Gdy cukrzyca ciążowa zostaje zaniedbana, może to prowadzić do nadmiernego wzrostu dziecka i zaistnienia wad rozwojowych płodu. Następuje to na skutek nadmiarej ilości glukozy, która z krwi matki przechodzi do krwi dziecka przez łożysko. W rezultacie, trzustka dziecka zaczyna produkować zwiększoną ilość insuliny by obniżyć stężenie cukru.

 Podstawowym celem leczenia cukrzycy w ciąży jest obniżenie poziomu stężenia glukozy u osoby ciężarnej do wartości, które notowane są u osób zdrowych. Wśród zaleceń dla przyszłych matek wymienia się częste posiłki, od 5 do 6 razy w ciągu dnia, o małych objętościach i składające się z produktów pełnowartościowych o niskim poziomie indeksu glikemicznego oraz wartościach kalorycznych właściwych dla zapotrzebowania danej osoby. Z myślą o zdrowiu dziecka, wysoce zalecana jest całkowita rezygnacja ze spożywania słodyczy i białego pieczywa, ograniczenie spożycia ziemniaków i produktów z białej mąki, a także zadbanie o odpowiedni odpoczynek i regularną aktywność fizyczną. Gdy samo leczenie dietetyczne okazuje się niewystarczające, rozpoczynana jest zazwyczaj insulinoterapia, z której wykluczane są jednak dla osób ciężarnych leki doustne przeciwcukrzycowe. 

 W przypadku około 75% kobiet z cukrzycą ciążową dochodzi do całkowitej normalizacji glikemii po porodzie. Zalecane jest jednak wykonanie badań kontrolnych po 6 do 12 tygodniach od urodzenia dziecka, w szczególności zaś wykonanie testu tolerancji glukozy. By skutecznie przeciwdziałać późniejszemu nawrotowi choroby, zalecane jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała i odpowiedniego do wieku poziomu aktywność fizycznej. W przypadku nawrotu choroby, może ona nie dawać typowych dla niej objawów i rozwijać się podstępnie. Dlatego też osoby, które cierpiały na cukrzycę ciążową, zachęcane są do powtarzania badań kontrolnych co najmnej raz w roku. Ciężarne, u których wystąpiła cukrzyca typu 2 przed lub w trakcie ciąży, mogą rozważyć przejście z leczenia insuliną na leczenie preparatami doustnymi po zakończeniu karmienia piersią.

 W obecnych czasach cukrzyca ciążowa zaliczana jest do chorób, które w coraz mniejszym stopniu zagrażają zdrowiu i życiu dzieci i matek. Niemniej, kobiety które przebyły już cukrzycę ciążową znajdują się wśród osób z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia zachorowania na cukrzycę typu 2 w niedalekiej przyszłości. Matki te są również narażone na wystąpienie cukrzycy ciążowej również przy następnej ciąży. Stąd tak istotne jest wykonywanie regularnych badań, utrzymywanie zdrowej oraz zbilansowanej diety, jak ciągła aktywność fizyczna, nawet po całkowitym wyleczeniu cukrzycy.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Cukrzyca typu MODY - (Maturity Onset Diabetes of the Young) – rzadka odmiana cukrzycy o podłożu autoimmunologicznym (genetycznym). Objawy pojawiają się u osób w wieku 15 - 35 lat. Jest to cukrzyca dziedziczona monogenowo która polega na mutacji pojedynczego genu. Gen znajduje się w chromosomach. Powstaje wówczas nowy układ genetyczny. Istnieje także możliwość dziedziczenia zmutowanego genu od wcześniejszych pokoleń (rodzice, dziadkowie). Odbywa się w komórkach β (beta) trzustki, powodując problemy w wydzielaniu insuliny. Statystycznie, wystepuje równie często u kobiet jak u mężczyzn. Prawdopodobieństwo odziedziczenia i rozwój cukrzycy MODY przez dziecko wynosi 50%. Wystarczy że u jednego z rodziców, bez względu na płeć, występuje ta mutacja.

 Cukrzyca MODY różni się od dwóch podstawowych typów cukrzycy wśród dzieci i młodzierzy. Pełnoobjawowy przebieg kliniczny upodabnia się do cukrzycy typu 2 która, nie ma podłoża genetycznego (jedynie pewne uwarunkowania). Dlatego osoby u których zdiagnozowano cukrzycę MODY bardzo często mogą być leczeni lekami doustnymi. To główna różnica od cukrzycy typu 1 (także podłoże genetyczne) gdzie leczenie musi odbywać się wyłącznie za pomocą insulinoterapii. Można przyjąć że, ma cechy cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2. Szacuje się na 1 – 5% wszystkich przypadków cukrzycy na świecie.

Główne odmiany cukrzycy u dzieci i młodzieży to:

- cukrzyca typu 1 na tle autoimmunologicznym

- cukrzyca typu 2 na tle niezdrowego stylu życia i ewentualnych uwarunkowań genetycznych

 Cukrzycę typu MODY można podejrzewać gdy: 

- uaktywni się w młodym wieku 15 - 30 rok życia

- występuje w rodzinie dziedziczenie autosomalne dominujące (przekazywanie choroby z pokolenia na pokolenie i występowanie u obu płci z podobną częstotliwością)

- przebiega łagodniej w porównaniu z cukrzycą typu 1

- brak otyłości

- stwierdza się hipoinsulinemię (niski poziom insuliny we krwi)

- nie występuje insulinooporność.

 Ze względu na rodzaj mutacji wyróżnia się obecnie 11 typów choroby (MODY 1 - 11). Odkrywane stopniowo od 1996 r. Najczęściej wystepującym w MODY jest typ 3 który, cechuje się dobrą wrażliwością na leczenie preparatami pochodnymi sulfonylomocznika. Dlatego w terapii początkowo wprowadza się odpowiednią dietę, później pochodne sulfonylomocznika doustnie. Jeśli to nie zadziała, wówczas wprowadza się insulinoterapię.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Cukrzyca ciężarnych(Gestational Diabetes Mellitus, GDM) – stan hiperglikemiczny (przekroczona norma poziomu cukru we krwi). Powodem jest nieprawidłowa glikemia na czczo.Pojawia się nagle u zdrowych dotąd kobiet w ciąży. Dodatkowo obserwacje wykazują że, u 30 - 45% kobiet z cukrzycą ciężarnych, rozwinie się cukrzyca typu 2 (do15 lat).U dzieci kobiet z niewykrytą lub źle prowadzoną cukrzycą (GDM) mogą wystąpić wady rozwojowe (wady serca, nerek, układu nerwowego, przewodu pokarmowego, kończyn) lub tzw powikłania położnicze: wielowodzia, obrzęki, zakażenia dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenia nerek, zatrucia ciążowe).

Cukrzyca unormowana w ciąży nie stanowi zagrożenia zdrowia dziecka i matki. W Polsce istnieje system wsparcia w leczeniu i prowadzeniu cukrzycy ciążowej. Zajmuje się nim NFZ i WOŚP, którzy wypożyczają pompy insulinowe.

 Rozróżnia się dwa stany w/w cukrzycy:

- wykryta w trakcie ciąży (GDM)

- wykryta wcześniej cukrzyca przedciążowa (ang.Pregestational Diabetes Mellitus=PGDM).

 Określenie typu (GDM czy PGDM) dokonuje się po zakończeniu ciąży, gdy nadal utrzymuje się hiperglikemia po odstawieniu leków.

 W praktyce stosuje się kilka testów, wykrywających cukrzycę. Dla matek najważniejszy jest test przeprowadzony w I trymestrze ciąży. Jego wynik ma wpływ na dalszą diagnostykę (cukrzyca, nietolerancja glukozy, chwilowe wahania gospodarki węglowodanowej). Test na czczo wykonuje na pierwszej wizycie ginekolog prowadzący ciążę (wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego).

Interpretacja wyników:

• <100 mg/dl – wynik prawidłowy, dalsza diagnostyka w 24.–28. tygodniu ciąży (cukrzyca może się rozwinąć później)

• 100 – 125 mg/dl – wynik wątpliwy, wykonanie natychmiast testu kontrolnego OGTT

• >125 mg/dl – rozpoznanie cukrzycy w ciąży.

Przyczyną GDM prawdopodobnie jest zwiększone wydzielanie antagonistów insuliny (np. estrogen), które powodują insulinooporność i nadmierne obciążenie komórek β trzustki. Należy brać pod uwagę także niezdiagnozowaną wcześniej inna formę cukrzycy (głównie typ 2).

 Przenikająca w dużej ilości przez łożysko glukoza osiąga wysokie stężenia w krwi płodu. W efekcie wyspy Langerhansa trzustki płodu produkcją większą ilość insuliny (hiperinsulinizm) co doprowadza do zwiększenia rozmiarów płodu (makrosomia). Waga noworodka często przekracza 4 kg co jest czynnikiem ryzyka powikłań położniczych.

 Dodatkowe czynniki ryzyka to:

• wiele ciąż

• wiek > 35 lat

• waga dziecka z poprzedniej ciąży (> 4 kg) po urodzeniu

• dziecko z wadą z wcześniejszej ciąży

• zgon w poprzedniej ciąży

• występowanie nadmiernego owłosienia

• nadciśnienie tętnicze

• nadwaga (BMI > 27 kg/m²)

• cukrzyca typu 2 w rodzinie

• przebyta wcześniej cukrzyca ciężarnych

 Podstawowym celem leczenia GDM (jak wkażdym typie cukrzycy) jest uzyskanie prawidłowych poziomów glukozy we krwi oraz prawidłowego wynikubadania HbA1c. W stanowisku Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego określającym cele leczenia, idąc w ślad za innymi towarzystwami diabetologicznymi (ADA, National Institute for Health and Care Excellence — NICE), złagodzono cele glikemiczne dla kobiet z cukrzycą planujących ciążę, które obecnie wynoszą: HbA1c < 6,5% (48 mmol/mol), podtrzymując zalecenie HbA1c < 6,0 % (42 mmol/mol) w II i III trymestrze ciąży, jeżeli nie wiąże się z większą częstością hipoglikemii.

 W pierwszym etapie wprowadza się dietę odpowiednio dobraną do BMI matki. Przy braku osiągnięcia pozytywnych wyników poziomu glukozy w ciągu 5–7 dni, rozpoczyna się leczenie za pomocą intensywnej insulinoterapii. Kontrola glikemii przez ciężarną powinna być prowadzona przynajmniej 4 razy dziennie. Najlepsze efekty terapii daje leczenie indywidualną pompą insulinową, które w Polsce są wypożyczane na czas ciąży dla wszystkich potrzebujących przez NFZ i WOŚP.

 W mniejszym stopniu stosuje się wstrzykiwane krótko działające analogi insuliny szybko działające za pomocą penów. Całkowity zakaz ma stosowanie doustnych leków hipoglikemizujących i długo działających bezszczytowych analogów insulin.

 Insulinoterapię zaprzestaje się po porodzie lub między 4 a 6 tygodniu połogu.

TEST DOUSTNEGO OBCIĄŻENIA GLUKOZĄ (OGTT)

Poniższe wartości nie odnoszą się do badania u kobiet w ciąży. Druga próbką jest pobierana po 2 godzinach od spożycia płynu z 75 g glukozy. 

BADANIE PRZESIEWOWE U KOBIET W CIĄŻY: TEST OBCIĄŻENIA GLUKOZĄ

Druga próbka pobierana jest po 1 godzinie od przyjęcia płynu z 50 g glukozy

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

powrót do art

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Co roku wiele młodych, chorych na cukrzycę typu 1 osób decyduje się na wyjazd zarobkowy. Powodów jest wiele: zarobić na wakacje, opłatę za studia itd. Praca najczęściej jest krótko terminowa ale za to ciężka, wymagająca i zmianowa (ogrodnictwo, budowlanka, przemysł spożywczy). Dlatego przygotowanie takiego wyjazdu jest nie lada wyzwaniem dla osoby chorej na cukrzycę. Musi pomyśleć o wielu rzeczach.

Pierwsze kroki przed wyjazdem, diabetyk powinien skierować do lekarza diabetologa. Gdzie dowie się o dodatkowych badaniach i ewentualnych przeciwwskazań do podjęcia tego typu pracy. Od lekarza powinien otrzymać również zaświadczenie (najlepiej po angielsku) o:

- typie cukrzycy na którą choruje

- rodzaju leczenia (indywidualna pompa insulinowa, peny)

- rodzaj insuliny którą stosuje czy tabletki

Wzór takiego formularza jest dostępny w internecie.

 Bardzo ważną sprawą jest ubezpieczenie zdrowotne na terenie innych państw. W krajach wspólnoty wystarczy wyrobienie karty EKUZ 111, na podstawie której możemy zostać przyjęci w nagłych wypadkach do szpitala w UE. Zakres ubezpieczenia w/w karty jest niewielki, należy więc dokupić dodatkowo polisę z zaznaczeniem leczenia następstw chorób przewlekłych. Większość towarzystw ubezpieczeniowych ma taką opcję.

 Podczas rozmowy z pracodawcą lub firmą organizującą wyjazd należy, dowiedzieć się czy w miejscu zamieszkania przewidziano lodówkę. Będzie potrzebna dla przechowania insuliny. Jeśli nie, to powinno się pomyśleć o własnej np. turystycznej, lub samochodowej. Warto aby była na prąd. Może okazać się że, dostępna będzie jedna lodówka na kilka lub kilkanaście osób. Wówczas dobrym pomysłem jest zabezpieczenie insuliny w pojemniku z bardzo wyraźnym opisem (po angielsku i w języku państwa miejsca pracy). Współlokatorzy powinni być dodatkowo poinformowani o twojej chorobie i o lekach w lodówce.

Najtrudniej jest określić ile i czego będzie potrzebne w trakcie wyjazdu. Na decyzję ma wpływ: w jakich warunkach pogodowych będzie praca, jaka będzie temperatura w miejscu pracy, czy jest się osobą aktywną czy nie itd. Do tego warto wziąć pod uwagę utratę lub zniszczenie leków podczas podróży.

Przyjęło się że, warto zabrać ze sobą:

- zapas leków (insulina, tabletki) zabiera się więcej niż w normalnych warunkach życia codziennego (co najmniej jedną trzecią)

- dwa peny (jeden zapasowy) wraz z igłami lub wkłucia do pompy insulinowej na ok 14 dni dłużej niż planowany wyjazd.

- w razie możliwości zapasową pompę insulinową z zapisanymi na kartce danymi o bazie
- glukometr, zapasowe paski, lancety do nakłuwacza

- baterie do glukometru i do pompy insulinowej.
- glukozę w tabletkach lub żelu

- glukagon.
- paski Ketodiastix do oznaczania ketonów i glukozy w moczu na wypadek hiperglikemii.
- identyfikator chorego w formie silikonowej bransoletki z napisem najlepiej w języku angielskim (I`m diabetic)

Jeśli osoba chora na cukrzycę nie pracuje stale, lub nie uprawia wysiłku fizycznego to powinna częściej sprawdzać poziom glikemii (przynajmniej przez pierwszych kilka dni). Tutaj także dobrą praktyką jest poinformowanie osób współpracujących o własnej chorobie i prawidłowych reakcji na hipoglikemię.

Przy sobie, w miejscu pracy zawsze powinien znajdować się zapas glukozy i/lub butelka coca-coli. W celu uniknięcia chorób skóry, na które osoba chora na cukrzycę ma większe predyspozycje zaleca się wygodne obuwie oraz skarpetki z naturalnych włókien.

Poznanie kilkunastu słów związanych z cukrzycą w języku państwa miejsca pracy ułatwi ewentualną pomoc służbom ratunkowym.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Dyslipidemia - to nieprawidłowy poziom lipidów we krwi poniżej lub powyżej ich normy. Dotyczy to: trójglicerydów, cholesterolu i/lub fosfolipidów tłuszczu. W krajach rozwiniętych do czynienia mamy głównie z przekroczoną ilością lipidów we krwi co oznacza hiperlipidemię.

Przyczyny:

- ciężkostrawna, zła dieta

- palenie papierosów

- brak aktywności fizycznej.

W dłuższym okresie czasu, w/w przyczyny doprowadzają do wzmożonego wydzielania insuliny. Przedłużający się ten stan podwyższonego poziomu insuliny może prowadzić do dyslipidemii. Podobnie jak zwiększone poziomy transferazy O-GlcNAc (OGT) mogą także powodować dyslipidemię.

Leczenie dyslipidemii u chorych na cukrzycę:

1. zmiana stylu życia: zwiększenie aktywności fizycznej; zmniejszenie masy ciała u osób z nadwagą lub otyłością; zaprzestanie palenia tytoniu; dieta z ograniczeniem spożycia tłuszczów nasyconych < 10% całkowitej ilości zapotrzebowania energetycznego.

2. w hipertriglicerydemii bardzo istotne znaczenie mają zmniejszenie nadwagi, redukcja spożycia alkoholu, obniżenie spożycia mono- i dwusacharydów (redukcja spożycia fruktozy), ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych, włączenie do diety tłuszczów jednonienasyconych, redukcja spożycia węglowodanów

3. dobra i częsta kontrola glikemii

4. leczenie farmokologiczne (u osób ze współistniejącymi chorobami sercowo - naczyniowymi, przewlekłą chorobą nerek)

Na podstawie: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2016 

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Glikacja białek - nieenzymatyczny proces łącznia się glukozy z grupami wolnych białek. Fizjologiczny stan odpowiedzialny za procesy starzenia. Duży wpływ na przyśpieszenie w/w stanu ma hiperglikemia czyli długotrwały podwyższony poziom glukozy we krwi (cukrzyca, insulinooporność).

Hiperglikemia odpowiada za szybsze występowanie powikłań cukrzycowych (np. cukrzycowa choroba oczu, cukrzycowa choroba nerek, polineuropatia, angiopatia) co doprowadza do chorób nerek, oczu, serca, miażdżycy naczyń tętniczych mózgu. Osłabia także strukturę kolagenu. Wysokie stężenie glukozy doprowadza do jej łatwego łączenia z hemoglobiną (jednym z białek). Pomiar zawartości glikowanych białek we krwi (głównie hemoglobiny) jest wskaźnikiem diagnostycznym, przydatnym w ocenie wyrównania cukrzycy. Badanie to tzw. hemoglobina glikowana HbA1c, która odzwierciedla poziom glukozy w ostatnich 4 -12 tygodni. Do celów określenia przebiegu i kontrolowania cukrzycy, jest to bardziej miarodajne badanie niż pomiar glukozy we krwi glukometrem.

 Odpowiada za to wolniejsze wahanie glikowanych białek niż chwilowy poziom glukozy.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

 Glukoza - związek chemiczny należący do cukrów prostych, który jest paliwem energetycznym dla całego organizmu. W trakcie przemiany materii wszystkie węglowodany złożone przekształcają się w glukozę oraz inne cukry proste (fruktoza, sacharoza). Są to węglowodany zawierające jedną lub dwie cząsteczki cukru. Znajdują się nie tylko w słodyczach, ale również w owocach i warzywach. Następnie wchłaniane są w jelicie cienkim i rozprowadzane z krwią do wszystkich komórek organizmu. Odpowiada za prawidłową przemianę tłuszczy, białek oraz przyspiesza gojenie się ran. Po przekształcaniu się w rybozę wchodzi w skład kodu DNA, a po przemianie w galaktozę  - jest składową laktozy.

Glukoza niezbędna jest do:

- odżywinia komórek organizmu

- pracy mięśni szkieletowych

- prawidłowego funkcjonowania mózgu (min 130 g glukozy na dobę)

- prawidłowego rozwoju płodu

 Większość komórek organizmu potrzebuje glukozy do produkcji energii, do przeprowadzania szeregu reakcji chemicznych niezbędnych do ich funkcjonowania. Dla komórek nerwowych, a także erytrocytów (komórek krwi transportujących tlen) glukoza stanowi jedyne źródło energii. Komórki te mogą funkcjonować tylko jeśli glukoza znajduje się powyżej określonego poziomu. Dlatego często w przypadku spadku poziomu glukozy odczuwamy uczucie słabości (hipoglikemia) - to nasz mózg informuje nas o tym, że ilość dostarczanej glukozy jest niewystarczająca.

 Zużycie cukru przez organizm zależy od insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Insulina działa jak klucz który otwiera drzwi do komórkiorganizmu. Decyduje o tym, czy glukoza z krwi przedostaje się do wnętrza komórek, czy zostanie odłożona jako zapas w postaci glikogenu lub/i trójglicerydów. Funkcjonowanie organizmu bez glukozy, czy też insuliny byłoby niemożliwe, dlatego tak istotne jest utrzymanie poziomów tych związków chemicznych w określonych prawidłowych normach.

Poziom glukozy poposiłkowej, u osoby zdrowej, nieznacznie wzrasta powyżej normy w wyniku spożycia węglowodanów. Równolegle - w celu obniżenia poziomu tego cukru następuje wzrost wydzielania insuliny przez trzustkę. Ilość wydzielanej insuliny zależy od wielkości oraz składu posiłku, jaki właśnie zjedliśmy.

Hipoglikemia u osoby zdrowej - jeśli poziom glukozy zbytnio się obniży, wydzielany jest glukagon (rezerwa energetyczna). Hormon produkowany przez trzustkę i odkładany w wątrobie. W sytuacji zagrożenia wątrobapowtórnie przekształca glikogen w glukozę co pozwola na przywrócenie prawidłowego poziomu cukru we krwi.

Hiperglikemia u osoby zdrowej - jeśli poziom cukru we krwi wzrasta, następuje zwiększona produkcja insuliny oraz wydalanie nadwyżki glukozy z moczem co doprowadza do uregulowania poziomu cukru we krwi

Jeżeli powyższe mechanizmy kontrolne działają poprawnie, poziom glikemii we krwi jest unormowany. Utrzymuje się w miarę na stałym poziomie. Jeśli jednak równowaga ta zostaje zakłócona, może dojść do ciężkich powikłań w tym objawem cukrzycy lub insulinooporności. Ciężka, występująca nagle hiperglikemia czy hipoglikemia może być groźna - powodować niewydolność wszystkich organów, uszkodzenie mózgu, śpiączkę, a nawet prowadzić do śmierci. Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki poziom cukru we krwi prowadzi do postępującego zniszczenia organów, przede wszystkim nerek, oczu, serca oraz naczyń krwionośnych i nerwów. Przewlekła hipoglikemia może natomiast powodować uszkodzenia mózgu oraz nerwów obwodowych. U niektórych kobiet, hiperglikemia może pojawić się w ciąży jako tzw. cukrzyca ciężarnych. Nie leczona, zwiększy ryzyko urodzenia dziecka o dużej wadze (tzw. makrosomia).

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Objawy hiperglikemii:

- wzmożone pragnienie

- częste oddawanie moczu

- stałe zmęczenie

- senność (śpiączka cukrzycowa)

- zwiększony apetyt na wskutek odczuwania głodu

- szybki i duży spadek wagi ciała w krótkim okresie czasu (w przypadku rozpoczynającej się cukrzycy typ 1)

- zaburzenia widzenia

- skurcze mięśniowe w nogach

- trudno gojące rany

- cukier w moczu

- zapach acetonu w ustach

 Rozróżnia się dwa stany hiperglikemiczne:

1. Stan przedcukrzycowy, sygnalizujący zwiększone ryzyko wystąpienia pełnoobjawowej cukrzycy. Rozpoznawany w następujących sytuacjach:

- nieprawidłowej glikemii na czczo w przedziale 5,6 – 6,9 mmol/l (100 – 125 mg/dl)

- braku tolerancji glukozy w przedziale 7,8 – 11,0 mmol/l (140 – 199 mg/dl), po dwóch godzinach od przeprowadzonego doustnego testu obciążenia glukozą

2. Stan cukrzycowy rozpoznawany w sytuacji:

- tzw przygodna glikemia ≥11,1 mmol/l (200 mg/dl) z typowymi objawami cukrzycy (wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie)

- po dwukrotnym teście poziomu glukozy na czczo z wynikami ≥ 7,0 mmol/l (≥126 mg/dl) z pomiarów w innych dniach

- glikemia ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl) po dwóch godzinach od testu doustnego obciążenia glukozą

 Występuje także tzw hiperglikemia stresowa. Związana z ostrymi nagłymi stanami chorobowymi np wylew krwi do mózgu, zabiegi operacyjne. Definiowana przez część autorów jako utrzymujące się stężenie glukozy przekraczające 200 mg/dl (11,1 mmol/l) bez wcześniejszej cukrzycy. Inni opisują hiperglikemię stresową która przekracza 140 mg/dl przy hemoglobinie glikowanej < 6,5 mmol/l

 Hiperglikemię należy potwierdzić poprzez oznaczenie glikemii w osoczu krwi żylnej. Badanie wykonuje się od 8 do 14 godzin od ostatniego posiłku.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Nazewnictwo stanów hiperglikemicznych (hiperglikemii) według Światowej Organizacji Zdrowia(WHO,World Health Organization)

- nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG,impaired fasting glucose): 100 –  125 mg/dl (5,6 – 6,9 mmol/l)

- nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT,impaired glucose tolerance): w 120 minucie OGTT glikemia 140 – 199 mg/dl (7,8 – 11 mmol/l)

- stan przedcukrzycowy — IFG i/lub IGT

- cukrzyca - jedno z następujących kryteriów:

a) objawy hiperglikemii i glikemia przygodna ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l)

b) 2 - krotnie glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l)

c) glikemia w 120 minucie OGTT ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l)

źródło : www.dk.viamedica.pl   Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"