- utrzymanie lub wręcz spadek masy ciała, znaczna poprawa wyrównania cukrzycy,
- spadek wartości glikemii w wyniku wzrostu wrażliwości na insulinę po wysiłku fizycznym,
- zmniejszenie dawek insuliny do posiłku lub doustnych leków przeciwcukrzycowych.

  Ze względu na inny mechanizm cukrzycy typu 1, regularny trening u tych chorych wymaga zmiany diety i dawkowania insuliny, by skutecznie wpływał na wyrównanie cukrzycy. Różne formy aktywności fizycznej, ich intensywność i czas trwania mają różny wpływ na wartości glikemii u chorych. Warto być pod kontrolą lekarza i dietetyka.

 Ćwiczenia anerobowe jak: szybki bieg, podnoszenie ciężarów, ćwiczenia siłowe, to ćwiczenia w czasie których dochodzi do wzrostu poziomu cukru we krwi, który może utrzymywać się przez dłuższy czas. Zwyżka cukru we krwi jest wynikiem nadmiernej stymulacji nerwowego układu adrenergicznego, a źródłem energii jest glikogen spalany w mięśniach (glukoza w mięśniach i wątrobie jest magazynowana w tej postaci). W początkowym okresie pogarsza się wrażliwość na insulinę. Korzystne jest jednak to, że w okresie późniejszym po wysiłku utrzymuje się zwiększona wrażliwość na insulinę. Ćwiczenia anerobowe należy wdrażać po konsultacji z lekarzem.

 Ćwiczenia aerobowe (dynamiczne) - spacer, bieganie, pływanie, taniec, jazda na rowerze, w czasie tych ćwiczeń energia pozyskiwana jest z tłuszczów i węglowodanów (glukozy krwi i glikogenu mięśni), które ulegają spalaniu. Prowadzić to może do niedocukrzenia, zwłaszcza gdy nie zmniejszono przed wysiłkiem dawki insuliny. Zaś przy długotrwałym wysiłku, samo zwiększenie kaloryczności diety (dodatkowy posiłek) może nie wystarczać. Po dłuższym okresie ćwiczeń następuje przestrojenie organizmu: ciało korzysta głównie z tłuszczów, oszczędzając glikogen oraz glukozę w krwi. Pozwala to na bardziej skuteczne utrzymywanie poziomu cukru we krwi. Nie powinno wówczas dochodzić do niedocukrzeń.

 Zalecane ćwiczenia (wg American College of Sports Medicine). Chorym zaleca się 3 do 5 razy w tygodniu przez 20 - 60 min ćwiczenia aerobowe (spacer, bieganie, pływanie, taniec). Zwykle jest to 55 - 65% maksymalnego poziomu tętna, co determinuje intensywność ćwiczeń. Istnieje specjalny wzór na obliczenie częstości akcji serca (tętno), jaka może być osiągnięta w czasie wysiłku fizycznego. Ponadto wskazane jest wykonywanie ćwiczeń oporowych, 2 - 3 razy w tygodniu co najmniej jednego zestawu 8 - 10 ćwiczeń angażujących różne grupy mięśni.

 W skład jednego zestawu wchodzi ok 12 powtórzeń. Do ćwiczeń należy włączyć ćwiczenia rozciągające. Jest to prewencja zmian stawowo - mięśniowych, będących wynikiem szczególnie źle wyrównanej cukrzycy (procesy uszkadzające struktury stawowe). Na początek i zakończenie ćwiczeń wskazane są rozgrzewka oraz wyciszające ćwiczenia kończące. Rozgrzewka to 5 - 10 min mniej intensywnych ćwiczeń, w które zaangażowane są te grupy mięśni co w ćwiczeniach właściwych (np. spacer przed planowanym biegiem). Na zakończenie również 5 - 10 min rozluźniających ćwiczeń.

 Ogólne zalecenia dotyczące ćwiczeń sportowych dla chorych na cukrzycę typu 1 wg ADA (American Diabetes Association) i rekomendacji dla osób z typem 1 cukrzycy (S. Colberg, Diabetes Educator 2000):

- unikać wykonywania ćwiczeń przy stężeniu glukozy powyżej 250 mg/dl z towarzyszącą kwasicą ketonową (aceton w moczu) jak również powyżej 300 mg/dl bez ketozy. Przy poziomie glukozy ok 100 mg/dl spożyć dodatkowy posiłek.
- w trakcie uprawiania sportu obserwować reakcje organizmu (hipoglikemia, hiperglikemia) i odpowiednio korygować dawki insuliny lub spożywania dodatkowych węglowodanów.
- często oznaczać poziom glikemii, poznając wpływ różnych ćwiczeń na poziom glikemii.
- w miarę potrzeby spożyć dodatkowy posiłek, pamiętać o zabezpieczeniu dodatkowego pożywienia przy planowaniu wysiłku.

 Przeprowadź konsultację ze swoim lekarzem, celem doboru bezpiecznego dla ciebie i równocześnie sprawiającego ci przyjemność zestawu ćwiczeń, ich intensywności, czasu trwania. Lekarz posiadając więcej informacji o stanie twojego zdrowia (choroby współistniejące np. serca, nadciśnienie) może zdecydować o zaniechaniu ćwiczeń lub zmniejszenia ich intensywności. Sposób i zakres aktywności fizycznej musi być indywidualnie dobrany dla każdego pacjenta. Najczęściej zalecane ćwiczenia to ćwiczenia dotleniające jak: pływanie, spacer, bieganie, jazda na rowerze - uprawiaj je co najmniej 3 razy na tydzień przez 20-60 min. Dodatkowo stosuj program ćwiczeń siłowych (2 - 3 razy w tygodniu co najmniej jeden zestaw 8 - 10 ćwiczeń x 12 powtórzeń). Wysiłek fizyczny możesz zwiększyć np. wchodzeniem po schodach zamiast korzystania z windy, rzadszym korzystaniem z samochodu. Ćwiczenia zaczynaj od małej intensywności, początkowo np. kilkuminutowe spacery, stopniowo zwiększając ich dystans.

Uwaga! - Rodzaj uprawianych ćwiczeń fizycznych może być uwarunkowany powikłaniami np. ćwiczenia siłowe są niewskazane przy obecności cukrzycowej chorobie oczu (retinopatii), a bieg bądź intensywny spacer przy istnieniu zespołu stopy cukrzycowej. W zespole tym niewskazane jest obciążanie nadmierne kończyn dolnych, szczególnie stóp. 

Piśmiennictwo

1.S. R. Colberg, D. P. Swain - Wpływ ćwiczeń fizycznych na wyrównanie cukrzycy Medycyna po Dyplomie, Vol. 10, Nr 6,2001
2.S. Colberg - Use of clinical practice recomendation for exercise by indyviduals with type 1 diabetes. Diabetes Educator 2000,26/2/
3.M. L Pollack, G. A. Gaesser, J. D. Butcher, et al - The recommended quantity and quality of exercise for developing and maintaining cardiorespiratory and muscular fitness and flexibility in healthy adults. Med Sci Sports Exerc 1998,30/6/
4.J. Devlin - Effects of exercise on insulin sensivity in humans Diab Care 1992,15/11/
5.J. E. Manson, E. B. Rimm, M. J. Stampfer et al - Physical activity and incidence of non-insulin dependent diabetes mellitus in woman Lancet,1991,338/8770/
6.American Diabetes Association - Clinical Practice Recommendation 2000:diabetes mellitus and exercise Diab Care 2000 ,23/suppl 1/
7.F.Kemmer - Prevention of hypoglycemia during exercise in type 1 diabetes Diab Care 1992,1992,15 /suppl 4/

źródło bieganie.pl

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Do głównych form leczenia cukrzycy typu 1 należy:

1. Insulinoterapia.

 Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, osoby chore na cukrzycę  typu 1 bezwzględnie powinne podczas leczenia  przyjmować insulinę. Do okresu leczenia insulinoterapią dodać należy również czas remisji choroby (dotyczy głównie cukrzycy typu 1 i LADA). Zaleca się stosowanie wielokrotnych podskórnych dawek insuliny przy użyciu pena lub ciągłego podawania insuliny za pomocą osobistej pompy insulinowej:

- do każdego posiłku

- do ewentualnych korekt glikemii 2 godziny po posiłku

- do ewentualnych korekt glikemii podczas choroby

- do ewentualnych korekt glikemii podczas wysiłku fizycznego

- znajomość fizjologicznej ilość insuliny jaką nie powinno się przekraczać

Długotrwałe stosowanie ponad fizjologicznych ilości insuliny może prowadzić do niekorzystnych zmian (powikłań), a także nadmiernego przyrostu masy ciała.

 Szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętność korekty dawek insuliny w odpowiedzi na:

- zmiany w posiłkach (np. znajomość indeksu glikemicznego, przeliczania ww i wbt)

- zmiany stylu życia (np. reakcja na zmiany w pracy)

- zmiany w aktywności fizycznej

- na wczesne objawy (indywidualne) hipoglikemii.

 Należy zapamiętać - warunkiem skutecznego leczenia jest prowadzenie samokontroli glikemii z użyciem glukometru i odnotowywanie tego w dzienniczku. Wykorzystać można również programy komputerowe, systemy CGM. Ułatwiają one optymalizację wyrównania cukrzycy szczególnie u pacjentów z częstymi epizodami hipoglikemii, hipoglikemią nocną, hipoglikemią ciężką czy dużymi dobowymi wahaniami glikemii.

3. Dieta.

 Każda osoba chora na cukrzycę powinna zaznajomić się z zdrową dietą opartą na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Umiejętne dobieranie produktów podawane w pięciu posiłkach dziennie, obniża znacząco powstawanie powikłań cukrzycowych. Wiedzę na temat odpowiedniej diety każdy diabetyk powinien uzyskać po konsultacji z dietetykiem.

4. Aktywność fizyczna (sportowa).

Cukrzyca typu 1 nie jest przeciwwskazaniem do uprawiania sportu przez diabetyków. Jednak aby sport (aktywność fizyczna) był bezpieczny dla osoby chorej musi znać swój organizm i jego reakcję na wysiłek fizyczny. Rodzaj wykonywanej aktywności sportowej detrminuje do wprowadzania odpowiedniego przygotowania np:

- wysokokaloryczne śniadanie przed startem

- rozpoczynanie wysiłku przy indywidualnie dobranym wysokim poziomie glukozy we krwi

- częstotliwość podawanie węglowodanów prostych w odpowiedzi na zapotrzebowanie

Wysiłek fizyczny należy zaczynać po konsultacji z lekarzem diabetologiem przy współpracy z przeszkolonym fizjoterapeutą lub trenerem personalnym.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 W dobie popularyzacji sportów ekstremalnych, każde badanie lub informacja pozwalająca przekuć dane w praktyczne rady i bezpiecznie uprawiać w/w sporty jest bardzo potrzebna. Jedną z takich dyscyplin jest nurkowanie. Osoby chore na cukrzycę typu I, długo były wykluczane z możliwości uprawiania tego sportu. Bano się że, nagła utrata przytomności stanowiła dla nich poważne ryzyko utraty zdrowia i życia. Upośledzenie świadomości (w sytuacji hipoglikemii) podczas nurkowania może wpłynąć na zdolności postrzegania nurka, co ma duży wpływ na jego bezpieczeństwo. Dlatego z czasem zaczęły pojawiać się wytyczne dla nurków z cukrzycą. Gdy okazało się, że wielu z nich (z cukrzycą typu I) bezpiecznie nurkowało, British Sub Aqua Club (DSAC) zniosła zakaz nurkowania dla diabetyków w 1991 roku. Wygląda na to że, wytyczne w przyszłości będą coraz mniej restrykcyjne w stosunku do diabetyków chcących nurkować. Powodem jest coraz większa wiedza na temat cukrzycy i jej leczenia w różnych typach. Na tę chwile zaleca się lekarzom aby traktowali każdy przypadek indywidualnie.

 W 1993 DAN (Divers Alert Network) wysłało do wszystkich swoich członków ankiety, by określić ilu z nurków cierpi na cukrzycę, a przy tym nurkuje mimo zakazu. Okazało się, że 164 nurków z cukrzycą (w tym 129 z Typ 1) wykonało w sumie ponad 27 000 nurkowań bez większych kłopotów. Niektórzy zgłaszali wystąpienie symptomów hipoglikemii, ale żaden nie wspomniał o utracie przytomności.

 Z powodu braku badań nad wpływem rekreacyjnego nurkowania na poziom glukozy w krwi DAN rozpoczął w 1997 roku swoje badania. Zadaniem było określić, jak zmienia się poziom glukozy u certyfikowanych nurków rekreacyjnych.

Metoda:

 W badaniu uczestniczyło 83 nurków: 40 z cukrzycą i 43 jako grupa kontrolna. Z 1059 nurkowań, 555 było wykonanych przez nurków z cukrzycą a 504 przez nurków z grupy kontrolnej. Średni wiek nurka z cukrzyca to 45 lat, z 9 letnim okresem nurkowania i chorym na cukrzycę przez co najmniej 15 lat. Cukrzyca Typ 1 była zdiagnozowana u 77% nurków już wtedy, gdy zdobyli swoje pierwsze certyfikaty nurkowe. Obie grupy miały bardzo podobne schematy nurkowań, wykonując średnio 2,7 nurkowań dziennie. Nie stwierdzono przypadku zespołu zaburzeń dekompresyjnych (DCI). Poziom cukru we krwi nurków musiał być powyżej 80mg/dl przed każdym nurkowaniem. Do monitorowania poziomu cukru stosowano dostępne glukometry. Wartości odczytów były zapisywane kilkakrotnie przed i po nurkowaniu.

Nurkowie z cukrzycą typu 1 mieli:

- co najmniej średnio kontrolowaną cukrzycę

- nie mieli dodatkowych komplikacji

- nie byli hospitalizowani w okresie poprzednich 12 miesięcy z powodu poważnych zaburzeń poziomu cukru we krwi

- byli świadomi relacji między poziomem cukru i ćwiczeniami fizycznymi.

 Większość nurkowań odbywała się z komercyjnej łodzi nurkowej w podtropikalnych i tropikalnych wodach. 

Wyniki:

  Zróżnicowanie poziomów glukozy we krwi u chorych na cukrzycę było znacznie większe, niż w grupie kontrolnej. Nie zaobserwowano jednak komplikacji związanych z hipoglikemią w czasie lub po nurkowaniu. I to mimo, że w niektórych przypadkach poziom glukozy był bardzo niski. Nurkowie z cukrzycą typ 1 brali dodatkową glukozę przed ponad połową nurkowań. Poziom glukozy poniżej 70 mg/dl po nurkowaniu wystąpił w 7% przypadków (minimum to 41 mg/dl) nurków z cukrzycą typu 1 i w 1% nurków z grupy kontrolnej (minimum to 56 mg/dl).

 Objawów hipoglikemii nie stwierdzono bezpośrednio przed, w trakcie lub po nurkowaniu wykonanym przez nurków z cukrzycą. Zauważono jednak nudności, niepokój, drżenie, odczucie chłodu i ból głowy nie związane z niskim poziomem cukru. Czasami te symptomy były na tyle silne, by obudzić nurka w środku nocy.

 Średnie poziomy hiperglikemi bezobjawowej z poziomem cukru przekraczającym 300 mg/dl były odnotowane w 67 przypadkach przed i 17 po nurkowaniu. 

Komentarze:

1. Wszyscy nurkowie z cukrzycą byli dobrze zmotywowani, doświadczeni oraz mieli średnio dobrze kontrolowaną cukrzycę. Wielkość zmian poziomu cukru była zaskoczeniem dla nurków, którzy mieli doświadczenie w kontrolowaniu swojej cukrzycy. Jasne jest, że osoby z mniej stabilną chorobą są bardziej narażeni na hipoglikemię.

2. Wysoki poziom cukru może podnieść podatność na DCS i pogorszyć neurologiczne objawy DCI. Stąd podniesienie poziomu glukozy przed nurkowaniem może nie być dobrym pomysłem.

3. Mimo okazjonalnych przypadków niskiego poziomu cukru, 40-50 mg/dl, nie zgłoszono objawów związanych z hipoglikemią. Sugeruje to, że w niektórych przypadkach nie rozpoznano ich. Potwierdzono to na podstawie równie niskich poziomów glukozy odnotowanych o innych porach dnia.

4. Objawy związane z hipoglikemią i hiperglikemią mogą być pomylone z innymi stanami, jak hipotermia (wychłodzenie), nudności od choroby morskiej czy DCI.

5. Wszystkie monitorowane nurkowania były prostymi nurkowaniami rekreacyjnymi i przeprowadzone w minimalnie lub średnio stresującymi warunkami tropikalnych wód. Dodatkowe obciążenie organizmu nurka związane z większą ilością sprzętu, gorszymi warunkami w wodzie, bardziej wymagającymi profilami nurkowymi czy sytuacjami niebezpiecznymi pod wodą mogą wytworzyć jeszcze bardziej dramatyczne zmiany poziomu glukozy we krwi.

6. Badania obejmowały jedynie dorosłych nurków. Dzieci mogą być bardziej narażone ze względu na łatwość rozproszenia uwagi, mniejsze doświadczenie w regulowaniu poziomu glukozy i fizjologiczne predyspozycje do większej zmiany poziomu glukozy na skutek ćwiczeń fizycznych.

Praktyczne rady bezpieczeństwa dla chorych na cukrzycę, którzy chcą nurkować:

1. Symptomy ciężkiej hipoglikemii obejmują utratę przytomności. Takie zdarzenie pod wodą może mieć fatalne konsekwencje.

2. W czasie nurkowania nie ma możliwości zrobienia sobie przerwy, jak to ma miejsce na lądzie. Warunki mogą gwałtownie zmienić się i to, co było relaksującym nurkowaniem w łagodnych warunkach może przemienić się w sytuację wymagającą mobilizacji wszystkich sił.

3. Pomoc w przypadku poważnych schorzeń może być utrudniona.

4. System partnerski jest oparty o założenie, że obie osoby w zespole są w równym stopniu zdolne udzielić właściwej i szybkiej pomocy partnerowi w potrzebie. To może być problemem dla zespołu, w którym jedna z osób jest dotknięta chorobą.

5. Schodzenia na głębokość poniżej 30 metrów (OWD do 18 m i AOWDdo 30 m) nie zaleca się np Deep Diver max 40 m

6. Nie zaleca się przebywania pod wodą powyżej 60 minut

7. Zaleca się nurkowania z obowiązkowymi przystankami dekompresyjnymi (nie dotyczy to tzw. safety stop, czyli przystanków bezpieczeństwa),

8. Nie zaleca się nurkowań w przestrzeniach zamkniętych ponad głową nurka, takich jak np. jaskinia lub wnętrze wraku.

9. Należy unikać sytuacji, które mogą zwiększać ryzyko hipoglikemii (zimna woda, silny prąd lub inne czynności powodujące nadmierny wysiłek).

Dzięki materiałom DAN z ALERT DIVER

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

  W trakcie uprawiania sportu nasz organizm, w tym mięśnie potrzebują energii (cząstki ATP). Zapasy ATP są jednak bardzo małe, wystarczają na kilka sekund wysiłku, po czym organizm szuka innego źródła energii. Są to w kolejności : fosfokreatyna (ok. 10 s wysiłku), węglowodany (ok. 1 godziny) oraz na końcu tłuszcze. Pozyskiwanie energii odbywa się na drodze tlenowej (aerobowej) i beztlenowej (anaerobowej). Nas interesować będzie umiejętności czerpania mocy z drogi tlenowej ponieważ tu spalamy głównie tłuszcze. Cała energia wytwarzana jest z tlenu jaki wdychamy wraz z powietrzem w trakcie wysiłku.

Kiedy wiadomo, że wykorzystujemy tlen i spalamy tłuszcze?

 Z pomocą przyjdzie nam tu wartość tętna (ilość uderzeń serca na minutę). Aby efektywnie spalać tkankę tłuszczową nasz wysiłek powinien oscylować w okolicy 60% - 65% wartości tętna maksymalnego. Czym szybciej biegniesz tym masz szybsze tętno i zaczynasz spalać węglowodany.

 Potrzebujemy wartość tzw. tętna spoczynkowego oraz tętna maksymalnego. Na początku określamy tzw tętno  spoczynkowe (TS). Jest to ilość uderzeń serca, które mierzymy zaraz po przebudzeniu, przykładając palce do tętnicy szyjnej. Badanie wykonujemy w czasie 10 sekund i mnożymy przez 6. Następnie po gruntownej rozgrzewce (ok 20 min) wykonujemy bardzo intensywny wysiłek (na granicy wytrzymałości) przez 4 min. Musi to być wykonane uczciwie. Pomiar tętna po tym wysiłku da nam wartość naszego tętna maksymalnego (TM). Jeśli nie mamy ochoty męczyć się, to do określenia tętna maksymalnego możemy wykorzystać wzór:

tętno max = 202 - (0,55 x wiek) mężczyźni

tętno max = 216 - (1,09 x wiek) kobiety

Teraz zostaje nam odjąć:

TM – TS = TMS otrzymamy tzw. skorygowane tętno maksymalne.

Następnie mnożymy:

TMS x np. 60% = X (otrzymujemy pewną liczbę). Jeśli teraz do wartości X dodamy TS (tętno spoczynkowe) otrzymamy wartość tętna jakie powinniśmy mieć podczas treningu. Jeśli również, obliczymy dla 65% - powstaną nam widełki między którymi musimy utrzymać wartość tętna. Jest to metoda Karvonena.

 Pomiar tętna odbywa się na aorcie szyjnej lub na nadgarstku. Przykładamy palce i w okresie 10 s liczymy ilość uderzeń, a następnie mnożymy x 6.

Dla osób, które bardziej ambitnie podejdą do treningów polecić można pulsometr.

 Jeśli chcesz schudnąć musisz pilnować tempa biegu (chodu) w okolicy 60%-65% tętna max aby doprowadzać do spalania tłuszczy. Dla wszystkich, którzy nie chcą bawić się w obliczanie i pilnowanie tętna jest ogólna zasada: tempo wysiłku nie może spowodować, przyśpieszonego bicia serca, zadyszki, a rozmowa w trakcie, nie powinna przysparzać problemu (tempo może wydawać się zbyt wolne, ale o to chodzi). Masz czuć jedynie kilometry w mięśniach. Najlepszy efekt spalania tkanki tłuszczowej jest 2-3 godziny po ok. 2 godzinnym treningu dla osób początkujących (1,5 godz dla wytrenowanych).

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Test został opracowany przez lekarza Kennetha H. Coopera dla sprawdzenia wytrzymałości żołnierzy armii amerykańskiej. Obecnie stosowany powszechnie jako sprawdzian określający maksymalną wydolność krążeniowo - oddechową (tzw pułap tlenowy V02max). Polega na przebiegnięciu jak najdłuższego dystansu w ciągu 12 min.

 Do testu powinno podchodzić się po 3 - 4 tyg treningu i ewentualnych badaniach lekarskich (osoby starsze lub chorujące). Na poczatku wskazana jest rozgrzewka (rozciąganie 10-15 min). Podczas biegu powininno się być maksymalnie zaangażowanym, utrzymać równe tempo i ewentualnie przyśpieszyć na końcu. Dwanaście minut to naprawdę długi czas. W razie zmęczenia, w trakcie testu dopuszczalny jest marsz. Po zakończeniu testu powinno się chwilę potruchtać w miejscu. Nagłe przerwanie wysiłku może spowodować zaburzenie pracy serca. Na zakończenie powinieneś odczuwać solidne zmęczenie. Na podstawie wyniku mozna obliczyć dla siebie przybliżoną wielkość pobierania tlenu :

V02max = (dystans w metrach-504,9)/44,73  (wg Cooper)

Poniżej tabela norm testu Coopera z podziałem na wiek i płeć

Według Amerykańskiego Towarzystwa osoby chore na cukrzycę w tym osoby chorujące na cukrzycę typu I, które prawidłowo kontrolują poziom cukru we krwi (glikemię) oraz nie mają powikłań cukrzycy, mogą uprawiać wszystkie formy aktywności sportowej.

 W latach 1995 - 2005 około 50 alpinistów z cukrzycą I typu brało udział w wyprawach powyżej 5500m n.p.m.

Aklimatyzacja

 Osoby chore na cukrzycę typu I nie mają większych problemów z aklimatyzacją. Należy pamiętać aby proces przebiegał powoli i stopniowo, by zapobiec chorobom wysokogórskim. W piśmiennictwie nie ma dowodów na częstszą zachorowalność cukrzyków na choroby wysokościowe. Opracowania medyczne lekarzy zajmujących się wspinaczką wysokogórską stwierdzają że, pierwsze symptomy zaburzeń ujawnić się mogą już powyżej 1500 metrów npm. Jest to ważna informacja, ponieważ objawy choroby wysokogórskiej prócz swoich negatywnych skutków, powodują dodatkowo całkowity brak kontroli nad cukrzycą. Spowodować to może brak jakiejkolwiek reakcji na hipoglikemię lub hiperglikemię. Diabetycy bez neuropatii i zaburzeń naczyniowych nie są bardziej narażeni na odmrożenia czy wychłodzenie (hipotermię). Należy pamiętać, że wysokogórski Obrzęk Płuc i Mózgu - HAPE I HACE mogą skomplikować kontrolę glikemii.

Podstawowa zasada to: wspinaj się wysoko a śpij niżej.

Co na początek przygody z Górami Wysokimi?

1. Sprawdź jak sobie radzisz z kontrolą poziomu glukozy podczas wyczerpujących treningów w różnych warunkach. Na początek wprowadź ok 40 km wędrówek po niskich górach.

2. Często kontroluj poziom glikemii i mleczanów (kwas mlekowy duży wysiłek, mało tlenu) w różnych warunkach i elastycznie dostosowuj insulinoterapię.

3. Miej świadomość zaburzeń funkcji poznawczych i umiejętności oceny swojego stanu na wysokości. Odczuwanie hipoglikemii na większych wysokościach jest gorsze (te same hormony odpowiadają za odczucie hipoglikemii i wysiłek)

4. Przygotuj dodatkowy zapas (insuliny, glukagonu, ratunkowego jedzenia, szybko-wchłanialnych węglowodanów i glukometrów). Noś insulinę w wewnętrznej kieszeni, chroniąc przed mrozem, potem, wilgocią, gorącem i światłem słonecznym (wysokość i ciśnienie ma wpływ)

5. Wizyta u okulisty celem oceny dna oka. Retinopatia cukrzycowa jest względnym przeciwwskazaniem do pobytu na wysokości. Pobyt na wysokości powyżej 5500m n.p.m. zwiększa niebezpieczeństwo krwawień do siatkówki, co może sprzyjać progresji retinopatii cukrzycowej. Istnieje niebezpieczeństwo utraty wzroku, gdy do retinopatii dołożą się efekty niedotlenienia. Dodatkowym zjawiskiem mogącym występować na wysokości u cukrzyków są zaburzenia w odróżnianiu kontrastów. Powoduje to zlewanie się obrazu. Zjawisko to nasila się przy retinopatii.

Kontrola glikemii w górach wysokich

 Na podstawie relacji wspinających się diabetyków oraz badań poziomu HbA1c stwierdzono, iż pobyt na wysokości sprzyja gorszej kontroli poziomu cukru we krwi. Większość, bo 75% epizodów hipoglikemii występowało przez pierwsze dwa dni na wysokości. Powodem zaburzeń i błędów w kontroli glikemii na wysokości może być:

1. wysokość może zwiększać zapotrzebowanie organizmu na glukozę, z powodu wysokich wartości hormonów takich jak kortyzol i hormon wzrostu.

2. wysiłek fizyczny na wysokości jest nieprzewidywalny i zależny np. od pogody (załamanie pogody) czy niezaplanowanych trudności wspinaczkowych. Może dochodzić do nieprawidłowej oceny dotyczącej wielkości wysiłku fizycznego (maksymalny poziom wysiłku tlenowego spada o 1% na każde 100 metrów powyżej 1500m npm).

3. brak przyjmowania odpowiedniej ilości węglowodanów z powodu nieregularnych posiłków. Zauważono częstszą poposiłkową hipoglikemię – prawdopodobnie z powodu dłuższego wchłaniania się węglowodanów na wysokości. Zaleca się redukcję dawki insuliny, opóźnienie podania lub podawanie podczas posiłku.

4. zimno (wychłodzenie) wpływa na zwiększenie wydatku energetycznego w celu utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. Jakkolwiek ma to znikomy wpływ na kontrolę glikemii. By ustrzec się przed podawaniem insuliny do oziębionej skóry, co powoduje gorsze wchłanianie, proponuje się bezpieczne podawanie przez ubranie.

5. objawy żołądkowo - jelitowe Ostrej Choroby Górskiej (AMS) sprzyjają hipoglikemii co wymaga regulacji dawki insuliny.

Kwasica ketonowa może zostać spowodowana:

1. niepoprawnym zmniejszeniem dawki lub zaprzestaniem przyjmowania insuliny

2. zmniejszoną ilością przyjmowanych pokarmów; zaburzeniami wchłaniania

3. infekcją lub ciężką chorobą wysokogórską, ciężką Ostrą Chorobą Górską (AMS) z nudnościami i wymiotami

4. odwodnieniem z powodu nie przyjmowania płynów

5. brakiem wiarygodnych odczytów z glukometru, uszkodzeniem insuliny przez w/w czynniki

6. kontynuacją wysiłku fizycznego mimo ketonurii (aceton w moczu doprowadza do kwasicy ketonowej) która jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do wysiłku fizycznego

Konkludując, diabetycy z prawidłową kontrolą glikemii i bez zaburzeń naczyniowych mogą poddawać się dużym wysiłkom, ale powinni być bardziej wyczuleni na zmiany w poziomie glikemii i mleczanów podczas wspinaczki.

Uwaga! Informacje poniżej należy traktować jako punkt wyjścia w przygotowaniach do wspinania wysokogórskiego. Każda osoba musi podejść do problemu indywidualnie najlepiej przy pomocy diabetologa.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Bezpieczny wysiłek fizyczny a cukrzyca. Z czasem zwiększa się ilość osób chcących uprawiać aktywność sportową. Dotyczy to również osób chorych na cukrzycę. Wiele korzyści, jakie niesie za sobą uprawianie wysiłku fizycznegopowoduje że,jestontraktowany jako ważnaczęść kompleksowego postępowania wprowadzeniu ileczeniu cukrzycy.Organizm w trakcie systematycznego wysiłku fizycznegowytwarzawiększąwrażliwość na insulinę.Skutkiem tego jest mniejsze dobowe zapotrzebowanie na hormon. Wpływa pozytywnie na kontrolę glikemii(HbA1c)orazprofil lipidowy(cholesterol).Dodatkowo wpływa na szybsząredukcję masy ciała(BMI) co prowadzi także do pozytywnych zmian w nastrojunawet udiabetyków z depresją.

Udostępnij

Aby bezpiecznie rozpocząć, a następnie kontynuować wysiłek fizyczny osoba chora na cukrzycę powinna trzymać się kilku sprawdzonych i polecanych przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zasad.

Najważniejsze aby dostosować wysiłek fizyczny do możliwości pacjenta, stanu choroby oraz jego umiejętności kontrolowania glikemii. Rozpoczynając od poziomu umiarkowanego powoli dochodząc douzyskania optymalnegopoziomudla danej osoby.W tym powinien nam pomócprowadzącylekarz diabetologwrazz fizjoterapeutą. Zaczynamy od 2-3 dni w tygodniu kończąc na codziennym regularnym treningu. Jest to ważne, by aplikować wysiłeko odpowiedniejczęstotliwości. Musimy dać czas naodpoczynek mięśniomoraz możliwość dostosowania się organizmu do zmniejszonych dawek insuliny.

 Każda osoba rozpoczynając aktywność fizyczną,powinna wykonywać trwającą 5 – 10 minutrozgrzewkę. W połowie czasu trwania wysiłku ćwiczenia rozciągające, a na zakończenie — uspokajające(oddechowe). Oczywiście należy pamiętać że,wysiłek fizycznyzawsze będziepodnosił prawdopodobieństwoostrej lub opóźnionej hipoglikemii,którą dodatkowopowiększa spożywanie alkoholupo wysiłku (np. jazda na rowerze i piwo).Dlatego tak ważna jest znajomość reakcji naszego ciała i częste monitorowanie glikemii.Pamiętać należy też o:

— zapobieganiu odwodnieniu organizmu(wysoka temperatura otoczenia)

— ryzyku uszkodzenia stópw trakcie wysiłku, zwłaszczajeśli mamy zdiagnozowaną neuropatię obwodowągdzie istniejeobniżenie progu czucia bólu.

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"

Na podstawieZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2018