For english please press here 

 Indeks glikemiczny jest definiowany jako średni, procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu, przez reprezentatywną statystycznie grupę ludzi, porcji produktu zawierającej 50 gramów przyswajalnych węglowodanów. Wzrost poziomu cukru we krwi w przypadku spożycia 50 gramów glukozy przyjęto jako podstawę skali (100%).

            stężenie glukozy we krwi po spożyciu 50 g węglowodanów

IG =           -------------------------------------------------------------------------               * 100

                 stężenie glukozy we krwi po spożyciu 50 g glukozy

    Aby wyznaczyć indeks glikemiczny, należy podać produkt w ilości zawierającej 50 gramów przyswajalnych węglowodanów kontrolnej grupie osób. Następnie przez dwie godziny, co 15 minut dokonuje się badania poziomu cukru we krwi. Stwierdzono, że wartość średnia jest powtarzalna, a badania wykonane w różnych grupach osób dają zbliżone wyniki. Wyniki u osób chorych na cukrzycę są porównywalne z wynikami uzyskanymi u osób zdrowych.

 Indeks glikemiczny dotyczy tylko węglowodanów, ponieważ tłuszcze i białka nie powodują wysokiego wzrostu poziomu glukozy. Indeks glikemiczny może być używany do planowania diety odchudzjącej, jednak w przeciwieństwie do takich współczynników jak ilość kalorii czy zawartość tłuszczu różni się znacznie w podobnych produktach (np. różnych odmianach ryżu) i podlega ogromnym zmianom w procesie obróbki, a więc jest trudny w stosowaniu.

 Im wyższa wartość IG danego produktu, tym wyższy poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Produkty o wysokim indeksie powodują zarówno wysoki szczytowy poziom cukru we krwi, jak i szybki jego spadek.

 Powolne przyswajanie i stopniowy wzrost oraz spadek poziomu cukru we krwi po spożyciu produktów o niskim indeksie glikemicznym, ułatwia kontrolę poziomu cukru we krwi u osób chorych na cukrzycę. Jest to również zalecane dla osób zdrowych, ponieważ powoduje mniejsze wydzielanie insuliny. Wolne przyswajanie pozwala ograniczyć napady głodu. Najkorzystniejsze do spożycia są produkty, których IG nie przekracza 60. Różne źródła podają różne wartości IG w zależności od warunków badań testowych.

 Spożywając posiłek zawierający różne produkty zawierające węglowodany należy obliczyć wypadkowy indeks glikemiczny posiłku. W tym celu należy zsumować węglowodany zawarte w poszczególnych produktach. Następnie obliczyć procentowy udział węglowodanów z tych produktów w węglowodanach całego posiłku. Potem pomnożyć te udziały odpowiednio przez indeksy glikemiczne poszczególnych produktów. Sumując otrzymane iloczyny obliczymy indeks glikemiczny posiłku.

 Dieta odchudzająca o niskim indeksie glikemicznym powinna zawierać nasiona roślin strączkowych, bogate w błonnik warzywa i owoce, produkty zbożowe z pełnego przemiału, niskotłuszczowe produkty mleczne, chude mięso, drób i ryby.

źródło: www.wikipedia.org

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

Za różny poziom indeksu glikemicznego odpowiada inny kolor  (niski, średni, wysoki).

For english please press here 

Produkty z niskim indeksem glikemicznym

 Pierwsze propozycje piramidy żywieniowej opracowano już 30 lat temu. Z czasem, dzięki rozwojowi wiedzy o zdrowym żywieniu, piramida ulegała modyfikacjom. Nowa wersja piramidy żywienia opracowana została przez naukowców ze Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda w USA pod kierunkiem prof. Waltera Willetta. Podzielono ją na tzw poziomy. Ponadto w tej piramidzie niektóre produkty znalazły się na zupełnie innym miejscu. Te, które były u jej podstawy, zostały przesunięte na szczyt i odwrotnie. Poniżej szczegółowo opisane pięć poziomów.

POZIOM I - nowością tej piramidy jest wprowadzenie nowego dodatkowego poziomu - aktywności fizycznej. Ruch został uznany za nieodzowny element łączący się ze zdrowiem i dlatego znalazł się u podstawy piramidy, czyli na pierwszym poziomie. Zaleca się codziennie przynajmniej 30-minutowy szybki marsz. 

POZIOM II - produkty z pełnego ziarna w większości posiłków oraz tłuszcze roślinne - oliwa, olej sojowy, słonecznikowy, rzepakowy i inne tłuszcze roślinne;

POZIOM III -  warzywa - dozwolone, owoce 2-3 razy dziennie;

POZIOM IV - orzechy, rośliny strączkowe 1-3 razy dziennie

POZIOM V - produkty mleczne lub suplementy wapnia 1-2 razy dziennie; na szóstym poziomie, a więc najrzadziej: czerwone mięso oraz białe pieczywo, makarony, ryż .

Wnioski:

1. Prowadzenie aktywnego trybu życia poprzez uprawianie aktywności sportowej (codziennie co najmniej pół godziny)
2.Wybierać produkty węglowodanowe z - niskim indeksem glikemicznym- z jak najmniej przetworzonych mąk gruboziarnistych. Kasze, zwłaszcza gryczaną i jęczmienną jako najlepsze źródła skrobi i błonnika.
3. Tłuszcze roślinne, a więc oliwa z oliwek, oleje - słonecznikowy, sojowy, rzepakowy- i wysokiej jakości margaryny miękkie. Dostarczają niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza potrzebnych organizmowi tłuszczów omega-6 i omega-3, które możemy czerpać jedynie z pożywienia.
4. Warzywa jak źródło witamin najlepiej jeść surowe lub gotowane na parze, bez zasmażek. Owoce zawierają cukier (fruktozę), dlatego zaleca się je jeść najwyżej dwa-trzy razy dziennie.

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Wymiennik węglowodanowy (jednostka chlebowa, ww) - to jednostka używana w diabetologii, określająca 10 gramów (lub - w zależności od kraju - 12 gramów) węglowodanów przyswajalnych.

Zapamiętać: 1 WW = 10 g węglowodanów

Równoważna definicja wymiennika węglowodanowego, stosowana w Polsce, określa 1 wymiennik węglowodanowy jako 40 kcal/167 kJ.

 Pojęciem związanym z wymiennikiem węglowodanowym, często mylnie używanym zamiast wymiennika węglowodanowego, jest równoważnik węglowodanowy artykułu spożywczego, określający taką masę tego artykułu spożywczego, która zawiera 1 wymiennik węglowodanowy. Na przykład równoważnik węglowodanowy chleba razowego wynosi 23-25 gramy.

 Istnieją tabele z wymiennikami węglowodanowymi, które ułatwiają diabetykom stosować oraz urozmaicać dietę. Podanie w diecie ilości wymienników węglowodanowych (np. 2 WW), pozostawia w gestii diabetyka wybór, czy będą to na przykład dwie kromki chleba, czy dwa średniej wielkości ziemniaki.

 Wprowadzając pojęcie jednostki chlebowej kierowano się uproszczeniem, że spożycie różnych produktów, zawierających taką samą ilość węglowodanów przyswajalnych powoduje jednakowy wzrost glikemii u osoby je spożywającej. Możliwość uwzględnienia wpływu białek i tłuszczów na glikemię, zwłaszcza w terapii pompą insulinową, spowodowało wprowadzenie pojęcia wymiennika białkowo-tłuszczowego ([wbt] - 1 wbt to 100 kcal liczone z białek i tłuszczów pochodzących z artykułu spożywczego) oraz rzadziej używanego równoważnika białkowo-tłuszczowego artykułu spożywczego (takiej masy tego artykułu, która zawiera 1 wbt).

źródło: www.wikipedia.org

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

1 Wymiennik Węglowodanowy (WW) jest to taka porcja produktu, która zawiera 10g węglowodanów przyswajalnych.

 Ilość węglowodanów przyswajalnych liczymy odejmując od węglowodanów ogółem zawartość błonnika pokarmowego. Poniżej tabele wymienników węglowodanowych

Opracowała Anna Kaczorek na podstawie „Tabel składu i wartości odżywczej żywności”, Hanny Kunachowicz, Ireny Nadolnej, Beaty Przygody, Krystyny Iwanow, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005

data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"

 Z żywieniowego punktu widzenia węglowodanydzielimy na przyswajalne przez człowieka (np. skrobia, fruktoza) oraz nieprzyswajalne tj. błonnik zwany włóknem pokarmowym.

W skład błonnika wchodzą celuloza, pektyny oraz inne nietrawione przez człowieka związki mające korzystny wpływ na układ pokarmowy.Węglowodany (cukry, cukrowce, sacharydy)–zaliczanesądo organicznych związków chemicznych. W ich skład wchodzą atomy węgla, wodoru i tlenu.

Ze względu na liczbę jednostek cukrowych wcząsteczce, węglowodanymożemy podzielić na:

a. cukry proste -monosacharydy

b.wielocukry –polisacharydy

Na dzień dzisiejszy brakjestwystarczających dowodówbadańnaukowych naokreślenie jednej, optymalnej ilości węglowodanóww diecie chorych na cukrzycę.Przyjmuje się że, ilość węglowodanów w dieciechoregopowinnastanowićokoło 45% całkowitej ilości energiiz posiłku. Od tejzasady45%jest pewne odstępstwo.Następuje ono w sytuacji kiedywiększość naszychwęglowodanóww posiłkupochodzi z produktów o niskim IG(indeks glikemiczny)z jednocześniedużym udziale błonnika. Wówczas zaleca się wzrostudziałuwęglowodanów wtzwcałkowitej kaloryczności diety -do 60%.

Kolejną sytuacją którą należy brać pod uwagę podczas spożywania węglowodanów jest ilość aktywności fizycznej osoby chorej na cukrzycę. Osoby o bardzo dużeji częstejaktywności fizycznejpowinne spożywać wyższą dawkę (powyżej 45%) węglowodanów w diecie. Mniejszą(ok 25% -45%) podaż kalorii pochodzących z węglowodanówzaleca się wyłącznieczasowodla chorych o niewielkiej aktywności fizycznejwraz z współistniejącymi schorzeniami.

W diecie diabetyka głównym źródłem węglowodanów powinno stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe o niskim indeksie glikemicznym (< 55 IG).Jednocześnie należy ograniczać do minimum spożywanie tzw węglowodanów prostych (jedno i dwu - cukrów). W/w cukry należy wykorzystywać głównie przy hipoglikemii w celu szybkiego podniesienia poziomu cukru we krwi. Osobom chorym na cukrzycę zalecasięrównież, ograniczenie cukrów dodanychoraz tak zwanychfree sugars.Których źródłem są przede wszystkim cukier, słodycze, miód, soki i napoje owocowe.

Jeśli chodzi osubstancje słodzące (słodziki)topowinne być stosowane w dawkach zalecanych przezproducentana etykietach produktów.

Do innych składników diety węglowodanowej zalicza się fruktozę i błonnik pokarmowy. Dawka dzienna fruktozy nie powinnabyć większa niż 50 g.Nie zaleca sięstosowaniajejjako zamiennik cukru.

Zapotrzebowanie nabłonnik pokarmowy powinno wynosićok 25 g lubjeśli liczymy kalorie to15 g/1000 kcal diety.Zaleca się spożywanie błonnika pokarmowego w porcjach pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz warzyw bogatych w błonnik. Wsytuacji kiedy nie możemy lub, nie chcemy spożywać błonnik pokarmowy w postaci naturalnejnależywprowadzić suplementy błonnika(rozpuszczalnych w wodzie).

Na podstawie Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2018, wydawnictwo Viamedica 

data-matched-content-rows-num="3"      data-matched-content-columns-num="3"