Dawkowanie insuliny:
Dawkowanie insuliny określa się w jednostkach międzynarodowych (j.m), skrótowo – jednostkach. Dawkowanie jest ściśle indywidualne i ustala je lekarz. Odpowiednia liczba jednostek insuliny na dobę to taka, która zapewnia utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Spożywane posiłki, aktywność fizyczna lub inne okoliczności życiowe, np. choroba, wymagają niekiedy zmian w dawkowaniu insuliny. Dobowa dawka insuliny nie świadczy o ciężkości choroby, lecz wynika z indywidualnych potrzeb danego organizmu. Istotnymi czynnikami, które wpływają na zapotrzebowanie na insulinę, są: masa ciała, aktywność fizyczna oraz zachowane lub niezachowane wydzielanie insuliny przez komórki β wysp trzustkowych. Czasami uzyskanie odpowiedniego stężenia glukozy we krwi wymaga podania dużej dawki insuliny, ponieważ organizm słabo na nią reaguje. Gdy zapotrzebowanie dobowe przekroczy 100 jednostek, mówi się o oporności tkanek na insulinę. Oporność ta może być wynikiem stanu zapalnego lub otyłości. Należy się wówczas skontaktować z diabetologiem i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Model podawania insuliny-dawkowanie:
O doborze modelu insulinoterapii decyduje lekarz diabetolog po uwzględnieniu wieku, trybu życia, aktywności fizycznej i zawodowej oraz chorób towarzyszących. Najczęściej insulinę podaje się 4 lub 2 razy na dobę, choć stosuje się również inne schematy. Szczególnie u osób młodych stosuje się więcej wstrzyknięć insuliny. Zwykle częstsze podawanie insuliny pozwala uzyskać lepsze poziomy glikemii. W wielu badaniach przeprowadzonych wśród chorych na cukrzycę wykazano, że stężenie glukozy we krwi zbliżone do prawidłowego, a więc tzw. dobre wyrównanie cukrzycy, uzyskuje się, przyjmując insulinę kilka (np. 4) razy na dobę. Model ten nazywamy intensywną insulinoterapią. Naśladuje on wydzielanie insuliny przez trzustkę u zdrowych osób. Wydzielanie podstawowe między posiłkami i w nocy odtwarza podawanie insuliny o pośrednim lub długim czasie działania, natomiast wydzielanie po posiłkowe – zastosowanie kilku wstrzyknięć insuliny krótko działającej. Ten model leczenia umożliwia bardziej swobodny tryb życia i dostosowanie dawki do aktywności fizycznej oraz posiłków.
Nieco inaczej jest u osób starszych, które prowadzą spokojny, regularny tryb życia, u których z reguły nie dąży się do tak idealnego wyrównania cukrzycy, jak u osób młodszych. Wiele osób w podeszłym wieku stosuje mieszanki insulinowe 2 razy na dobę. Ten model nie naśladuje w pełni prawidłowego wydzielania insuliny, ale u większości tych chorych pozwala osiągnąć zadowalające wyrównanie cukrzycy.
Iniekcje insuliny:
Insulinę wstrzykuje się podskórnie w powłoki brzucha, zewnętrzną powierzchnię ramion i ud oraz w pośladki. Zalecane miejsca wstrzyknięć różnią się nieco w zależności od stosowanego typu insuliny. Na przykład szybko działającą insulinę ludzką lub jej analogi należy podawać w powłoki jamy brzusznej, ponieważ stąd są one najszybciej wchłaniane. Można też wykonywać zastrzyki w ramiona. Insulinę o pośrednim i długim czasie działania wstrzykuje się w uda i pośladki – są to miejsca, z których insulina wchłania się wolniej.
Liczba posiłków, jaką powinien spożywać chory leczony insulinoterapią:
Ilość posiłków zależy od modelu insulinoterapii. Pacjenci stosujący szybko działające analogi insuliny ludzkiej (np. Humalog lub NovoRapid) mogą spożywać 3 posiłki dziennie i zrezygnować z przekąsek. Chorzy przyjmujący insulinę ludzką lub mieszanki insulinowe z reguły spożywają 6 posiłków na dobę: 3 główne oraz 3 przekąski. Warto zauważyć, że spożywanie 6 posiłków dziennie nie wyklucza stosowania diety niskokalorycznej umożliwiającej redukcję masy ciała – należy wówczas odpowiednio zmniejszyć wartość kaloryczną posiłków. Najlepiej omówić ten problem z lekarzem i dietetykiem.
Niedocukrzenia – hipoglikemia:
Przy leczeniu insuliną mogą wystąpić spadki stężenia glukozy we krwi wynikające ze spożycia zbyt małego posiłku, z nadmiernego wysiłku fizycznego, nieodpowiednio dobranej dawki insuliny lub spożycia alkoholu. Zwykle niedocukrzenie występuje, gdy stężenie glukozy we krwi wynosi <55 mg/dl (3,0 mmol/l). Niedocukrzeniom towarzyszą najczęściej takie objawy, jak pocenie się, drżenie rąk, kołatanie serca, uczucie głodu, osłabienie i niepokój. W przypadku niedocukrzeń o niewielkim nasileniu wystarczy spożyć dodatkową porcję cukrów (węglowodanów), np. słodki napój, sok lub owoc. W ciężkich przypadkach może dojść do utraty przytomności, która wymaga pomocy kogoś z rodziny, lekarza lub pielęgniarki (zastrzyk glukagonu lub dożylne podanie glukozy). Jeżeli niedocukrzenia powtarzają się o tej samej porze dnia i mają ciężki przebieg, należy zasięgnąć porady diabetologa w celu zmodyfikowania dawki insuliny.
