Efekt (zjawisko) Somogyi - to wysoki poziom cukru (hiperglikemia) zaraz po przebudzeniu (na czczo). Jest to wzrost stężenia glukozy we krwi po obudzeniu do wartości przekraczającej zalecany poziom, który wynosi 70-110 mg/dl (3,9-6,1 mmol/l). Zwykle jest następstwem nocnej hipoglikemii (niedocukrzenie). Nazwa zjawiska wzięła się od węgierskiego uczonego, który jako pierwszy je opisał. Inne nazwy to hiperglikemia z odbicia lub hiperglikemia reaktywna. W wyniku niedocukrzenia w godzinach od 2.00 – 4.00 następuje wzrost wydzielania hormonów hiperglikemijących, takich jak np. glukagon, kortyzol czy adrenalina. Zwiększone stężenie w/w hormonów wpływa na zmiany w metaboliźmie co w efekcie wywołuje insulinooporność i podnosi poziom glikemii na czczo. Dzięki temu organizm tworzy obronę i zapobiega rozwojowi ciężkiej hipoglikemii ponieważ w nocy epizody niedocukrzenia często mogą przebiegać bezobjawowo . Należy wówczas zbadać glikemię kilka razy w nocy. Proponuje się aby badanie przeprowadzać w godzinach 24.00, 2.00-3.00, 4.00-6.00. Pozwoli to zróżnicować przyczyny zmiany stężenia glukozy i powstrzyma od bezpodstawnego podniesienia dawki insuliny wieczorem.
Jeśli o tej porze wyniki są niskie, najprawdopodobniej występuje u ciebie efekt Somogyi i nastąpi tzw odbicie. Prawidłowa glikemia lub przecukrzenie świadczyć będą raczej o efekcie brzasku, który najczęściej jest wynikiem procesu dojrzewania u młodych diabetyków.
Przyczyny:
- źle dobrana dawka insuliny do kolacji (błąd dietetyczny)
- źle dobrana dawka insuliny bazowej
- źle dobrane leki doustne w porze wieczornej
- zbyt skąpy posiłek do podanej insuliny (brak korekt)
- zmiana miejsca podania insuliny na ciele
Przy stwierdzeniu niedocukrzenia w nocy zaleca się:
- korektę dawki insuliny bazalnej o 1-2 j
- wprowadzić zdrowe nawyki dietetyczne wraz z korektą dawki insuliny poposiłkowej w porze wieczornej
- nie zmieniać bez potrzeby miejsca podawania insuliny na ciele
data-matched-content-rows-num="3" data-matched-content-columns-num="3"
